1. Căn cứ pháp lý
Tội vi phạm quy định về sử dụng người lao động dưới 16 tuổi được quy định tại Điều 296 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bởi Khoản 98 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017):
Điều 296. Tội vi phạm quy định về sử dụng người lao động dưới 16 tuổi
1. Người nào sử dụng người lao động dưới 16 tuổi làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với chất độc hại theo danh mục mà Nhà nước quy định thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 31% đến 60%.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Làm chết người;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:
a) Làm chết 02 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
2. Tội vi phạm quy định về sử dụng người lao động dưới 16 tuổi
2.1. Khách thể của tội phạm
Là các quy định về sử dụng lao động trẻ em nhằm đảm bảo sự an toàn của trẻ em trong lao động.
2.2. Mặt khách quan của tội phạm
Hành vi khách quan của tội phạm này là hành vi sử dụng trẻ em làm những công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại theo danh mục mà Nhà nước quy định. Hậu quả của tội vi phạm quy định về sử dụng lao động trẻ em là thiệt hại nghiêm trọng về thể chất, thiệt hại nghiêm trọng về vật chất. Tội vi phạm quy định về sử dụng lao động trẻ em hoàn thành khi một trong các dạng hậu quả nói trên xảy ra. Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi khách quan và hậu quả của tội vi phạm quy định về sử dụng lao động trẻ em là mối quan hệ nhân quả giữa hành vi sử dụng trẻ em làm những công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại theo danh mục mà Nhà nước quy định với thiệt hại nghiêm trọng về thể chất, thiệt hại nghiêm trọng về vật chất.
2.2. Mặt chủ quan của tội phạm
Lỗi của người phạm tội vi phạm quy định về sử dụng lao động trẻ em có thể là lỗi vô ý vì quá tự tin hoặc lỗi vô ý vì cẩu thả.
2.3. Chủ thể của tội phạm
Là người có năng lực TNHS và từ đủ 16 tuổi trở lên.
3. Hình phạt
* Khung cơ bản được quy định tại khoản 1 Điều 296 BLHS, theo đỏ người nào sử dụng trẻ em làm những công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại theo danh mục mà Nhà nước quy định gây hậu quả nghiêm trọng, hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
* Khung tăng nặng được quy định tại khoản 2 Điều 296 BLHS có mức phạt tù từ ba năm đến bảy năm cho các trường hợp phạm tội sau: phạm tội nhiều lần; đối với trẻ em; gây hậu quả rất nghiêm trọng.
* Khung tăng nặng được quy định tại khoản 3 Điều 296 BLHS có mức phạt tù từ năm năm đến mười hai năm cho các trường hợp phạm tội sau: làm chết hai người trở lên…; gây hậu quả rất đặc biệt nghiêm trọng.
* Khoản 4 quy định về hình phạt bổ sung, theo đó người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
