Tìm hiểu các vấn đề đặt ra và các thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại

[Ebook] Tìm hiểu các vấn đề đặt ra và các thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại khi thi hành bộ Luật Tố tụng hình sự hiện hành PDF – Nhà xuất bản chính trị quốc gia sự thật.

1. Lời giới thiệu

Việc quy định trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân là xu hướng của thời đại, luật hình sự nhiều quốc gia trên thế giới quy định pháp nhân là chủ thể tội phạm phải chịu trách nhiệm hình sự với các hình phạt tương ứng, phù hợp với đặc điểm của pháp nhân trong quá trình thực hiện tội phạm. Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 lần đầu tiên quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại. Đây có thể được xem là điểm đổi mới nổi bật, mang tính đột phá trong chính sách hình sự của nước ta, xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn, giải quyết những khó khăn, bất cập trong việc xử lý hành vi vi phạm pháp luật của pháp nhân thương mại, đồng thời, tạo điều kiện tốt hơn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị hiệt hại do các hành vi vi phạm của pháp nhân thương mại gây ra. Các quy định về trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại được quy định tập trung tại Chương XI Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 gồm 16 điều (từ Điều 74 đến Điều 89) và trong một số điều khoản chung của Bộ luật Hình sự.

Việc quy định trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại đặt ra yêu cầu phải có quy định về thủ tục tố tụng đối với pháp nhân thương mại trong quá trình giải quyết vụ án hình sự. Nói cách khác, để bảo đảm cho việc thực thi các quy định của Bộ luật Hình sự về trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 đã bổ sung một chương mới (Chương XXIX – Thủ tục tố tụng truy cứu trách nhiệm hình sự pháp nhân) gồm 16 điều (từ Điều 431 đến Điều 446) quy định về thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự pháp nhân thương mại dựa trên nguyên tắc: “Thủ tục tố tụng đối với pháp nhân bị tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố, bị điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án được tiến hành theo quy định của Chương này, đồng thời theo những quy định khác của Bộ luật này không trái với quy định của Chương này” (Điều 431 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015). Vì vậy, ngoài quy định chung, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 còn có các quy định đặc thù đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội khi tiến hành tố tụng giải quyết vụ án ở Chương XXIX về các nội dung: thủ tục khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với pháp nhân thương mại; người đại diện theo pháp luật của pháp nhân tham gia tố tụng; biện pháp cưỡng chế áp dụng đối với pháp nhân thương mại trong quá trình giải quyết vụ án; những vấn đề cần phải chứng minh khi tiến hành tố tụng đối với pháp nhân bị buộc tội; thủ tục khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đối với pháp nhân thương mại bị cáo buộc phạm tội…

Nếu như trước khi quy định về trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 đã có khá nhiều công trình nghiên cứu, bắt đầu cách đây trên dưới 20 năm thì các nghiên cứu về thủ tục tố tụng đối với pháp nhân rất ít ỏi, nếu không  muốn nói là đang ở vạch xuất phát. Trong điều kiện đó, sự nỗ lực của các tác giả tham gia biên soạn cuốn sách này đã bước đầu giải mã được một số nội dung trọng yếu của thủ tục tố tụng đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội trong quá trình giải quyết vụ án, đó là:

Thứ nhất, về cơ sở của việc quy định thủ tục tố tụng hình sự đối với pháp nhân, các nghiên cứu đã chỉ ra định hướng cải cách tư pháp; yêu cầu truy cứu trách nhiệm hình sự pháp nhân trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội của đất nước; yêu cầu bảo đảm quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, pháp nhân; yêu cầu của hội nhập quốc tế và thực tiễn đấu tranh xử lý tội phạm của các cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng…

Những cơ sở này là nền tảng hình thành quy định trách nhiệm hình sự pháp nhân và thủ tục tố tụng giải quyết vụ án đối với pháp nhân trong hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự.

Thứ hai, nguyên tắc cơ bản của luật tố tụng hình sự là phương châm định hướng cho quá trình giải quyết vụ án hình sự được quy định tại Chương II của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 không chỉ được quán triệt cho các hoạt động của các chủ thể tố tụng hình sự, của cá nhân mà còn đối với cả pháp nhân thương mại tham gia vụ án hình sự.

Các nghiên cứu đã chỉ ra nhóm nguyên tắc trực tiếp quy định áp dụng đối với pháp nhân, như nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật… đồng thời cũng khẳng định tất cả các nguyên tắc cơ bản của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 đều được áp dụng đối với pháp nhân thương mại trong quá trình giải quyết vụ án dựa trên đặc điểm và trong giới hạn quy định của pháp luật.

Thứ ba, sự thay đổi chủ thể của tội phạm không chỉ là cá nhân mà còn là pháp nhân trong Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 dẫn đến sự thay đổi của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 cho phù hợp. Vì vậy, khái niệm bị can, bị cáo không chỉ được hiểu là cá nhân (thể nhân) mà gồm cả pháp nhân nên Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 đã quy định bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự và quyền và nghĩa vụ của bị can là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ luật này (khoản 1 Điều 60). Các nghiên cứu bước đầu đã làm rõ, chỉ ra các đặc điểm, phạm vi của quy định người đại diện theo pháp luật của pháp nhân phạm tội để khắc phục vướng mắc trong việc xác định quyền và nghĩa vụ của họ và phù hợp với thực tiễn tố tụng xử lý trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân.

Thứ tư, các biện pháp cưỡng chế áp dụng đối với pháp nhân bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử được các tác giả đề cập, phân tích đặc điểm của các biện pháp này so với các biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế áp dụng đối với cá nhân. Thông qua đó, làm rõ tính chất của biện pháp cưỡng chế đối với pháp nhân trong quá trình giải quyết vụ án.

[…]
Cuốn sách chuyên khảo Thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại và những vấn đề đặt ra khi thi hành Bộ luật Tố tụng hình sự (hiện hành) được biên soạn trên cơ sở Hội thảo:

“Thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân và những vấn đề đặt ra khi triển khai thi hành Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015” do Khoa Luật trực thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội và Trường Đại học Duy Tân Đà Nẵng tổ chức tại thành phố Đà Nẵng vào tháng 12 năm 2017.

Chúng tôi chân thành cảm ơn Ban Chủ nhiệm Khoa Luật trực thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội và Ban Giám hiệu Trường Đại học Duy Tân Đà Nẵng, các nhà khoa học, các nhà hoạt động thực tiễn, thầy cô giáo và các bạn sinh viên của các cơ sở đào tạo luật đã tham gia tích cực vào Hội thảo và quá trình biên soạn cuốn sách này. Rất mong nhận được các đóng góp của bạn đọc.

Xin trân trọng cảm ơn.

2. Nội dung Ebook Tìm hiểu các vấn đề đặt ra và các thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại khi thi hành bộ Luật Tố tụng hình sự hiện hành

Đang cập nhật

3. Tải sách – Download

Ebook Tìm hiểu các vấn đề đặt ra và các thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại khi thi hành bộ Luật Tố tụng hình sự hiện hành PDF: Tải về