1.1. Liên quan đến con
Mục 81 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 có quy định:
1. Sau khi ly hôn cha mẹ luôn có quyền và nghĩa vụ trông nom chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục con chưa thành niên con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của luật này Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
2. Vợ chồng thoả thuận về người trực tiếp nuôi con nghĩa vụ và quyền của mỗi ên sau khi ly hôn đối với con; nếu không có thoả thuận thì Toà án quyết định giao con cho ên trực tiếp nuôi dưỡng vì lợi ích cao nhất của con về mọi mặt; nếu trẻ từ 7 tuổi trở lên cần tính đến nguyện vọng của trẻ.
3. Trẻ em dưới 36 tháng tuổi do mẹ trực tiếp nuôi dưỡng trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ em hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của đứa trẻ.
Như vậy sau khi ly hôn cha mẹ có quyền nghĩa vụ chăm sóc nuôi dưỡng dạy dỗ con chưa thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động không có hàng. những gì họ cần. theo quy định của pháp luật.
1.2. Đối với người không trực tiếp nuôi dưỡng
Người không trực tiếp nuôi dưỡng có các quyền và nghĩa vụ quy định tại Mục 82 của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 bao gồm:
– Cha mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của trẻ về sống với người trực tiếp nuôi.
– Cha mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
– Sau khi ly hôn những người không trực tiếp nuôi con trái phiếu thăm trẻ em mà không có ai cản trở.
– Cha và mẹ không trực tiếp tìm kiếm trẻ em để lạm dụng các chuyến thăm để can thiệp tiêu cực hoặc ảnh hưởng đến sự chăm sóc chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ em người nuôi dưỡng trực tiếp từ trẻ em có quyền yêu cầu một thủ tục hạn chót đến thăm trẻ.
2. Con dưới 3 tuổi có phải luôn được giao cho mẹ nuôi không?
Đối với con chưa thành niên sau khi ly hôn dù cha mẹ chấm dứt quan hệ hôn nhân thì quyền nghĩa vụ quan tâm chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục con vẫn được duy trì như khi còn là vợ là chồng.
Về quyền nuôi con trước hết Toà án tôn trọng và công nhận thoả thuận của cha mẹ về việc phân chia người trực tiếp nuôi con nghĩa vụ và quyền của mỗi bên sau khi ly hôn.
Chỉ trong trường hợp không có thỏa thuận thì tòa án mới căn cứ vào sự quan tâm của trẻ về mọi mặt như tinh thần thể chất … để quyết định giao trẻ cho một trong hai ên để cháu được trực tiếp chăm sóc và cho ăn.
Tuy nhiên khi Tòa án quyết định vẫn phải tính đến các yếu tố sau được đề cập trong Mục 81 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:
- Trẻ em từ 07 tuổi trở lên phải tính đến nguyện vọng của chúng. .
- Con dưới 36 tháng (03 tuổi) thì Toà án giao cho mẹ trực tiếp nuôi con trừ trường hợp mẹ không đủ điều kiện trực tiếp nuôi chăm sóc giáo dục hoặc cha mẹ có thoả thuận. với sự quan tâm của trẻ.
Căn cứ vào quy định này có thể thấy việc giáo dục trẻ em dưới 03 tuổi được quyết định như sau:
- Nếu cha mẹ có thoả thuận thì thực hiện theo thoả thuận.
- Nếu cha mẹ không đồng ý thì tòa sẽ giải cho mẹ nhưng vẫn phải căn cứ vào quyền lợi của con cái về mọi mặt. Vì vậy nếu người mẹ không đủ điều kiện để nuôi con thì quyền nuôi con sau khi ly hôn có thể được giao cho người cha.
Như vậy quan điểm “trẻ em dưới 3 tuổi luôn được giao cho mẹ nuôi” là không hoàn toàn đúng. Vì có hai trường hợp trẻ không được mẹ trực tiếp nuôi khi mới 3 tuổi:
- Cha mẹ đồng ý rằng sau khi ly hôn không phải mẹ nuôi con.
- Người mẹ không có điều kiện nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục con sau khi ly hôn.
3. Những trường hợp nào người cha được quyền nuôi con dưới 3 tuổi?
Về nguyên tắc cha mẹ có quyền và nghĩa vụ ngang nhau về việc chăm sóc nuôi dưỡng dạy dỗ và làm đại diện cho con quyền và nghĩa vụ này không bị mất đi khi cha mẹ ly hôn. Vì vậy khi ly hôn cả cha và mẹ đều có quyền trực tiếp nuôi dưỡng chăm sóc con.
Tuy nhiên đối với trẻ em dưới 36 tháng tuổi thì giao cho mẹ trực tiếp nuôi dưỡng trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện trực tiếp nuôi dưỡng chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ em hoặc cha mẹ có đủ điều kiện thuận lợi khác phù hợp với lợi ích của đứa trẻ. Như vậy với trẻ em dưới 36 tháng tuổi người mẹ có quyền ưu tiên trực tiếp nuôi dưỡng chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ em dưới 36 tháng tuổi. Nhưng quyền ưu tiên này không phải là quyền tuyệt đối trong một số trường hợp người cha sẽ có quyền chăm sóc nuôi dưỡng con dưới 36 tháng tuổi. Cụ thể trong những trường hợp sau Tòa án sẽ quyết định cha là người trực tiếp nuôi con dưới 36 tháng tuổi sau khi ly hôn:
– Cha mẹ thỏa thuận cha là người giám hộ của con và thỏa thuận này là vì lợi ích của đứa trẻ. Quan hệ hôn nhân và gia đình cũng là một quan hệ pháp luật dân sự. Như vậy khi giải quyết ly hôn tòa án tôn trọng sự thỏa thuận của các ên. Như vậy nếu hai vợ chồng đã thỏa thuận rõ ràng việc cha nuôi con dưới 36 tháng tuổi sau khi ly hôn và thỏa thuận này vì lợi ích cao nhất của con thì Tòa án sẽ ghi nhận.
– Bà mẹ không có quyền trực tiếp trông nom chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục con dưới 36 tháng tuổi. Người mẹ không có quyền trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục con là người mẹ không có đủ một hoặc cả hai điều kiện sau đây:
+ Điều kiện vật chất bao gồm: thu nhập tài sản Nhà của mẹ không không đáp ứng nhu cầu tối thiểu của trẻ về ăn ở điều kiện sống học tập…
+ Điều kiện về tinh thần bao gồm: thời gian chăm sóc dạy dỗ nuôi dưỡng trẻ em tình cảm đối với trẻ em từ trước đến nay điều kiện vui chơi giải trí của trẻ em tư cách đạo đức trình độ học vấn của người mẹ….
Để nuôi con dưới 36 tháng tuổi trong trường hợp này người cha ngoài việc chứng minh người mẹ không đủ điều kiện còn phải chứng minh người đó đáp ứng đủ hai điều kiện trên.
Như vậy nếu thuộc một trong hai trường hợp trên thì cha sẽ là người trực tiếp nuôi con dưới 36 tháng tuổi sau khi ly hôn.
