1. Khái niệm chi nhánh hạch toán độc lập, chi nhánh hạch toán phụ thuộc
1.1. Chi nhánh hạch toán độc lập là gì?
Chi nhánh hạch toán độc lập là chi nhánh có đơn vị kế toán hoạt động hoàn toàn độc lập với công ty chủ quản (trụ sở chính). Chi nhánh tự xác định chi phí tính thuế và thu nhập tính thuế, chịu trách nhiệm kê khai, nộp thuế TNDN và báo cáo tài chính (BCTC) cuối năm tại chi nhánh. Trụ sở chính sẽ làm báo cáo tài chính hợp nhất.
Phòng kế toán/bộ phận kế toán ở chi nhánh hạch toán độc lập là một đơn vị kế toán theo Luật Kế toán.
Chi nhánh hạch toán độc lập có con dấu, có mã số thuế 13 số và tài khoản ngân hàng riêng, có chức năng như một doanh nghiệp bình thường.
1.2. Chi nhánh hạch toán phụ thuộc là gì?
Chi nhánh hạch toán phụ thuộc là chi nhánh có đơn vị kế toán phụ thuộc vào công ty chủ quản. Chi nhánh có trách nhiệm chuyển số liệu, chuyển chứng từ doanh thu và chi phí về công ty chủ quản để cuối năm hạch toán chung với báo cáo tài chính.
Số liệu trong sổ sách kế toán của chi nhánh hạch toán phụ thuộc là một phần sổ sách của doanh nghiệp.
Chi nhánh hạch toán phụ thuộc gồm: chi nhánh hạch toán phụ thuộc cùng tỉnh và chi nhánh hạch toán phụ thuộc khác tỉnh.
- Chi nhánh hạch toán phụ thuộc cùng tỉnh: Công ty chủ quản chịu trách nhiệm làm BCTC cuối năm, báo cáo thuế hàng quý, hàng năm, sử dụng chữ ký số của công ty chủ quản để nộp thuế môn bài.
- Chi nhánh hạch toán phụ thuộc khác tỉnh: Phải có con dấu riêng, mua chữ ký số riêng để nộp thuế GTGT, thuế TNCN và lệ phí môn bài tại chi nhánh. Chi nhánh làm báo cáo thuế hàng quý nhưng quyết toán thuế TNDN và BCTC cuối năm sẽ do công ty chủ quản quyết toán.
2. Điểm giống nhau giữa chi nhánh hạch toán phụ thuộc và hạch toán độc lập
Dưới đây là những điểm giống nhau giữa chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc:
– Vốn kinh doanh là của công ty chủ quản.
– Công ty chủ quản tổ chức bộ máy nhân sự.
– Lợi nhuận sau thuế của chi nhánh thuộc về công ty.
– Bộ phận kế toán của chi nhánh thuộc đơn vị kế toán của công ty.
– Công ty chủ quản giải thể thì chi nhánh phải chấm dứt hoạt động.
– Chi nhánh hoạt động theo sự sắp xếp và ủy quyền của công ty chủ quản.
3. Phân biệt chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc
Ngoài những điểm giống nhau trên, chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc còn có nhiều điểm khác biệt. Chi tiết sự khác biệt giữa 2 chi nhánh này như sau:
3.1. Kê khai và nộp thuế môn bài cho chi nhánh
| Chi nhánh hạch toán độc lập | Chi nhánh hạch toán phụ thuộc | |
| Khác tỉnh/thành phố với trụ sở chính | Cùng tỉnh/thành phố với trụ sở chính | |
| Kê khai và nộp thuế môn bài tại cơ quan thuế của chi nhánh | Kê khai, nộp lệ phí môn bài tại cơ quan thuế của chi nhánh | Kê khai, nộp lệ phí môn bài tại cơ quan thuế của trụ sở chính |
3.2. Kê khai và nộp thuế GTGT cho chi nhánh
| Chi nhánh hạch toán độc lập | Chi nhánh hạch toán phụ thuộc | |
| Khác tỉnh/thành phố với trụ sở chính | Cùng tỉnh/thành phố với trụ sở chính | |
| Kê khai và nộp thuế GTGT tại cơ quan thuế của chi nhánh | Kê khai và nộp thuế GTGT tại cơ quan thuế của chi nhánh | Kê khai và nộp thuế GTGT trực tiếp tại cơ quan thuế của trụ sở chính |
Lưu ý:
– Trường hợp chi nhánh hạch toán phụ thuộc cùng tỉnh/thành phố với trụ sở chính có con dấu riêng, có tài khoản ngân hàng riêng, trực tiếp bán hàng, kê khai đầy đủ thuế GTGT đầu vào và đầu ra, có nhu cầu sử dụng hóa đơn riêng và nộp thuế riêng thì đăng ký kê khai và nộp thuế tại cơ quan quản lý của chi nhánh.
– Đối với lĩnh vực nhà hàng, ăn uống, karaoke, massage thì nơi doanh nghiệp kê khai và nộp thuế GTGT sẽ do Cục trưởng Cục Thuế tại địa phương quyết định.
3.3. Nộp thuế TNDN cho chi nhánh
| Chi nhánh hạch toán độc lập | Chi nhánh hạch toán phụ thuộc | |
| Khác tỉnh/thành phố với trụ sở chính | Cùng tỉnh/thành phố với trụ sở chính | |
| Kê khai độc lập, không liên quan đến hiệu quả kinh doanh của các chi nhánh khác hay của cả công ty | Chuyển chứng từ, số liệu về công ty chủ quản và kê khai chung với các chi nhánh khác | |
3.4. Con dấu chi nhánh
| Chi nhánh hạch toán độc lập | Chi nhánh hạch toán phụ thuộc | |
| Khác tỉnh/thành phố với trụ sở chính | Cùng tỉnh/thành phố với trụ sở chính | |
| Phải có | Phải có | Có thể có hoặc không |
3.5. Đăng ký hóa đơn điện tử cho chi nhánh
| Chi nhánh hạch toán độc lập | Chi nhánh hạch toán phụ thuộc | |
| Khác tỉnh/thành phố với trụ sở chính | Cùng tỉnh/thành phố với trụ sở chính | |
| Phải có | Có thể có hoặc không. Khi cần có thể xuất hóa đơn từ công ty chủ quản | |
3.6. Mở tài khoản ngân hàng cho chi nhánh
| Chi nhánh hạch toán độc lập | Chi nhánh hạch toán phụ thuộc | |
| Khác tỉnh/thành phố với trụ sở chính | Cùng tỉnh/thành phố với trụ sở chính | |
| Phải có | Phải có | Không bắt buộc nhưng để thuận tiện cho việc kinh doanh thì chi nhánh nên mở tài khoản ngân hàng |
3.7. Mua chữ ký số cho chi nhánh
| Chi nhánh hạch toán độc lập | Chi nhánh hạch toán phụ thuộc | |
| Khác tỉnh/thành phố với trụ sở chính | Cùng tỉnh/thành phố với trụ sở chính | |
| Phải có | Phải có | Có thể có hoặc không |
3.8. Báo cáo tài chính (BCTC) cuối năm
| Chi nhánh hạch toán độc lập | Chi nhánh hạch toán phụ thuộc | |
| Khác tỉnh/thành phố với trụ sở chính | Cùng tỉnh/thành phố với trụ sở chính | |
| Tự kê khai và nộp tại cơ quan thuế của chi nhánh | Chi nhánh làm báo cáo thuế hàng quý nhưng công ty chủ quản sẽ quyết toán BCTC cuối năm. Nộp BCTC tại cơ quan thuế của công ty chủ quản | Công ty chủ quản phụ trách kê khai và nộp BCTC cho cơ quan quản lý thuế nơi đặt chi nhánh |
3.9. Về chế độ kế toán của chi nhánh
3.9.1. Chi nhánh hạch toán độc lập
Phòng kế toán là một đơn vị kế toán theo Luật Kế toán. Phòng kế toán có trách nhiệm tự kê khai đầy đủ sổ sách, báo cáo thuế của chi nhánh như một doanh nghiệp bình thường.
3.9.2. Chi nhánh hạch toán phụ thuộc
Số liệu trong sổ sách là một phần sổ sách của công ty. Chi nhánh trực tiếp chuyển hóa đơn, chứng từ về công ty chủ quản để công ty chủ quản kê khai và quyết toán thuế.
4. Thành lập chi nhánh nên chọn hạch toán độc lập hay hạch toán phụ thuộc?
Khi đăng ký thành lập chi nhánh công ty, bạn cần cân nhắc lựa chọn hình thức hạch toán phù hợp với hoạt động của chi nhánh. Bởi mỗi hình thức hạch toán sẽ quyết định các nghĩa vụ liên quan đến kế toán và thuế của chi nhánh, chẳng hạn như: kê khai nộp lệ phí môn bài, thuế GTGT, lập BCTC và các thủ tục pháp lý như: con dấu, đăng ký hóa đơn, mở tài khoản ngân hàng…
Dưới đây, LawFirm.Vn sẽ nêu ra những ưu, nhược điểm của chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc để giúp bạn dễ dàng lựa chọn được hình thức hạch toán phù hợp với chi nhánh của mình.
4.1. Chi nhánh hạch toán độc lập
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|
| Sổ sách, chứng từ độc lập, rõ ràng nên dễ dàng trong việc quản lý chi phí và phân tích tình hình lỗ lãi của chi nhánh cũng như của công ty. | – Phải tự kê khai, tự thực hiện các loại báo cáo: BCTC, báo cáo thuế và các loại báo cáo khác cho cơ quan chức năng. – Mọi hồ sơ, sổ sách kế toán đều phải được làm và lưu trữ riêng. – Phát sinh chi phí quản lý, tổ chức nhân sự ở bộ phận kế toán. |
4.2. Chi nhánh hạch toán phụ thuộc
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|
| – Chỉ cần tập hợp chứng từ, số liệu cuối tháng gửi về cho công ty chủ quản. – Dễ quản lý, điều hành do giảm một số nghĩa vụ kế toán như lập các loại báo cáo. – Tiết kiệm được chi phí tuyển dụng, chi phí lương vì không cần mở thêm bộ phận kế toán. | – Phụ thuộc hoàn toàn vào công ty chủ quản. – Khó quản lý chi phí, lỗ lãi và các chứng từ liên quan. |
Do không có quy định bắt buộc doanh nghiệp phải thành lập chi nhánh hạch toán phụ thuộc hay chi nhánh hạch toán độc lập, chính vì thế tùy vào cơ cấu tổ chức và điều kiện của từng doanh nghiệp mà bạn lựa chọn thành lập chi nhánh hạch toán độc lập hoặc chi nhánh hạch toán phụ thuộc sao cho phù hợp. Chẳng hạn như:
- Nếu chi nhánh bạn dự định thành lập có ít hoạt động, giao dịch chứng từ không nhiều hoặc thành lập cùng tỉnh với trụ sở chính thì nên lựa chọn hình thức hạch toán phụ thuộc. Bởi hình thức này sẽ giúp chi nhánh tinh giản được khá nhiều đầu việc liên quan thuế và kế toán, cũng như tiết kiệm được khá nhiều chi phí nhân sự.
- Ngược lại, nếu bạn muốn thành lập chi nhánh khác tỉnh/thành phố với công ty chủ quản và có thể hoạt động như một doanh nghiệp thì nên lựa chọn thành lập chi nhánh hạch toán độc lập để có chế độ tài chính kế toán rõ ràng. Đồng thời, doanh nghiệp cũng dễ dàng đánh giá được tình hình lỗ lãi của chi nhánh.
Lưu ý:
Chi nhánh có thể thay đổi hình thức hạch toán sau khi đăng ký, vì thế trong quá trình hoạt động nếu muốn thay đổi hình thức hạch toán của chi nhánh thì doanh nghiệp vẫn có thể tiến hành thủ tục thay đổi theo 2 bước mà LawFirm.Vn chia sẻ dưới đây:
- Bước 1: Nộp hồ sơ thay đổi hình thức hạch toán tại Phòng Đăng ký kinh doanh;
- Bước 2: Thông báo cho cơ quan thuế quản lý và tiến hành các thủ tục liên quan về việc thay đổi hình thức hạch toán.
