1. Bổ sung nguyên tắc mới
– Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015: bổ sung 05 nguyên tắc mới, gồm: suy đoán vô tội (Điều 13); không ai bị kết án hai lần vì một tội phạm (Điều 14); tuân thủ pháp luật trong hoạt động điều tra (Điều 19); tranh tụng trong xét xử được bảo đảm (Điều 26); kiểm tra, giám sát trong tố tụng hình sự (Điều 33).
– Lý do: nhằm cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013 về tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân và tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát trong hoạt động tố tụng hình sự.
2. Loại bỏ những nguyên tắc không mang tính nguyên tắc
– Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003: gồm 30 nguyên tắc nhưng nhiều quy định không mang tính nguyên tắc mà bản chất chỉ là những quy định về trình tự, thủ tục tố tụng hoặc trách nhiệm của các cơ quan như: nguyên tắc trách nhiệm của các tổ chức và công dân trong đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm (Điều 23); nguyên tắc sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước với các cơ quan tiến hành tố tụng (Điều 24); nguyên tắc phát hiện và khắc phục nguyên nhân và điều kiện phạm tội (Điều 27).
– Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015: đã đưa các quy định nêu trên ra khỏi hệ thống các nguyên tắc và quy định trong Chương I (Phạm vi điều chỉnh, nhiệm vụ, hiệu lực của Bộ luật Tố tụng hình sự).
– Lý do: bảo đảm các quy định về nguyên tắc đúng nghĩa là những tư tưởng chỉ đạo đối với việc xây dựng và thực hiện Bộ luật Tố tụng hình sự, bảo đảm tính khoa học, chặt chẽ của hệ thống các nguyên tắc cơ bản, tạo cơ sở cho việc hình thành những chuẩn mực pháp lý về cách ứng xử của các chủ thể trong quá trình giải quyết vụ án hình sự.
3. Sửa đổi một số nguyên tắc
– Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015: sửa đổi một số nguyên tắc tại các điều 7, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 28, 30, 31, 32.
– Lý do: nhằm phù hợp với Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tính chính xác hơn cả về nội dung và kỹ thuật.
