Tội hiếp dâm là một tội phạm nghiêm trọng và cần bị xử phạt thích đáng. Vậy khi nào cấu thành tội hiếp dâm? Hiếp dâm không thành có bị xử lý hình sự không? Hãy cùng tìm hiểu nội dung này trong bài viết dưới đây.
1. Hiếp dâm không thành là gì?
Theo khoản 1 Điều 141 của Bộ luật Hình sự 2015, hiếp dâm được định nghĩa là hành vi sử dụng vũ lực, hoặc đe dọa bằng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng bất lực hoặc các thủ đoạn khác của nạn nhân để thực hiện hành vi quan hệ tình dục mà không theo ý muốn của nạn nhân. Đây chính là hành vi cấu thành tội hiếp dâm theo quy định pháp luật.
Ngoài ra, căn cứ theo Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP, việc giao cấu được hiểu là việc đưa cơ quan sinh dục nam vào cơ quan sinh dục nữ mà không cần phải có sự xâm nhập cụ thể.
Hoặc đối với việc quan hệ tình dục khác, thì sẽ bao gồm việc sử dụng bộ phận sinh dục nam/ các bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi…)/sử dụng các dụng cụ, công cụ khác để thực hiện hành vi xâm nhập vào cơ quan sinh dục nữ/hậu môn của người khác.
Vì vậy, việc cấu thành tội hiếp dâm được xác định dựa trên hành vi giao cấu hoặc quan hệ tình dục khác được thực hiện bằng cách sử dụng vũ lực, đe dọa bằng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân, đều được coi là tội phạm hoàn thành.
2. Hiếp dâm không thành có bị xử lý hình sự không?
Người phạm tội hiếp dâm chắc chắn sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự. Vậy nếu hiếp dâm không thành thì bị xử lý hình sự như thế nào?
Căn cứ Điều 15 Bộ luật hình sự 2015, việc phạm tội không thành được quy định như sau:
– Phạm tội chưa đạt là việc người phạm tội cố ý thực hiện tội phạm nhưng họ đã không thực hiện được đến cùng vì các nguyên nhân khác nằm ngoài ý muốn của người phạm tội.
– Người phạm tội chưa đạt vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm chưa đạt của họ.
Tóm lại, người phạm tội hiếp dâm không thành vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự và chịu xử phạt hình sự theo mức độ hành vi phạm tội của họ gây ra.
Căn cứ theo Điều 57 Bộ luật hình sự 2015, hình phạt dành cho tội phạm chưa đạt như sau:
Đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, nếu điều luật được áp dụng cho tội danh đó có quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì người đó sẽ bị áp dụng hình phạt tù không quá 20 năm; nếu là hình phạt tù có thời hạn thì mức hình phạt cho tội phạm chưa đạt phải đảm bảo không quá 3/4 mức phạt tù mà điều luật đó quy định.
Ví dụ về tội phạm hiếp dâm không thành và các mức phạt tương ứng:
– Nếu người phạm tội hiếp dâm có mức phạt tử hình/chung thân: nếu tội hiếp dâm không thành thì họ chỉ bị phạt tù tối đa là 20 năm tù.
– Nếu họ bị phạt tù khoảng 20 năm đối với tội phạm hiếp dâm nhưng cho tội phạm chưa đạt thì họ chỉ bị phạt tù tối đa là 15 năm cho tội hiếp dâm không thành đó.
Trách nhiệm hình sự đối với tội hiếp dâm được quy định như sau: Căn cứ theo Điều 141 Bộ luật Hình sự năm 2015:
STT | Khung hình phạt | Tội phạm |
1 | 02 năm – 07 năm tù | Tội hiếp dâm |
2 | 05 năm -10 năm tù | Hiếp dâm người từ đủ 16 – dưới 18 tuổi |
3 | 07 năm – 15 năm tù | Áp dụng cho các trường hợp phạm tội tại Khung 1 và Khung 2 mà có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, ví dụ như phạm tội có tổ chức, phạm tội với nhiều người, có tính chất loạn luân, làm nạn nhân có thai,… |
4 | 12 năm – 20 năm tù hoặc tù chung thân | Áp dụng cho các trường hợp phạm tội tại Khung 1 và Khung 2 mà có gây thương tích, tổn hại sức khỏe cho bị hại từ 61% trở lên, làm nạn nhân chết/tự sát,… |
3. Người dưới 16 tuổi phạm tội hiếp dâm có bị xử lý hình sự không?
Theo quy định, người từ đủ 14 – dưới 16 tuổi phạm tội hiếp dâm vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự và bị xử lý theo quy định.
Cụ thể, căn cứ khoản 2 Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung bởi khoản 3 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017), người từ 14 – dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, và đặc biệt nghiêm trọng đối với tội hiếp dâm (tại Điều 141) và tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (tại Điều 142).
Theo đó, chủ thể của tội phạm hiếp dâm là bất kỳ người nào có năng lực chịu trách nhiệm hình sự. Vì vậy, người dưới 16 tuổi cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh này.
