Thực tế có rất nhiều trường hợp cho vay tiền không có giấy tờ. Vậy nếu người vay không trả thì có kiện được không? Cùng LawFirm.Vn tìm hiểu chi tiết qua bài viết này nhé!
1. Cho vay tiền có bắt buộc phải viết giấy tờ không?
Pháp luật không quy định việc cho vay tiền bắt buộc phải được thể hiện bằng văn bản, do đó, giao dịch vay – mượn tiền có thể được thực hiện thông qua lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể.
Theo khoản 1 Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015 quy định, giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói/văn bản/hành vi cụ thể.
Tài sản bao gồm vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản, theo đó, vay tiền là một hình thức vay tài sản.
Hợp đồng cho vay tài sản được quy định cụ thể tại Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
Hợp đồng vay tài sản Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.
Có thể thấy, hợp đồng vay tài sản là một giao dịch dân sự được thực hiện thông qua văn bản, lời nói, hành vi cụ thể.
Tức là, pháp luật không quy định hợp đồng vay tài sản bắt buộc phải thể hiện bằng văn bản, giấy tờ. Điều này đồng nghĩa với việc cho vay tiền có thể thực hiện thông qua lời nói hoặc hành động cụ thể (ví dụ như chuyển khoản, đưa tiền mặt,…) mà không cần phải lập thành văn bản.
2. Cho vay tiền không có giấy tờ có kiện được không?
Cho vay tiền không có giấy tờ vẫn có thể khởi kiện đòi nợ được nếu giao dịch cho vay này hợp pháp. Vì chỉ những giao dịch dân sự hợp pháp mới làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của các bên.
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có hiệu lực khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:
Thứ nhất, chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;
Thứ hai, chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;
Thứ ba, mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
Thứ tư, hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự nếu luật có quy định.
Như đã nêu ở trên thì việc cho vay tiền không yêu cầu về hình thức nhưng vẫn phải đáp ứng 03 điều kiện còn lại thì mới được coi là hợp pháp. Vì vậy, trong trường hợp cho vay tiền không có giấy tờ vẫn kiện được nếu đáp ứng các điều kiện để giao dịch dân sự có hiệu lực.
Trường hợp cho mượn tiền qua tin nhắn mà hợp pháp thì cũng có thể kiện đòi nợ được và người cho vay hoàn toàn có thể cung cấp những chứng cứ như: Tin nhắn hỏi vay tiền, tin nhắn đòi nợ, sao kê chuyển khoản ngân hàng, ghi âm trò chuyện về thỏa thuận cho vay….
3. Cách thu thập chứng cứ để khởi kiện khi cho vay không có giấy tờ
Khái niệm chứng cứ được quy định tại Điều 93 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 như sau:
Chứng cứ trong vụ việc dân sự là những gì có thật được đương sự và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác giao nộp, xuất trình cho Tòa án trong quá trình tố tụng hoặc do Tòa án thu thập được theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và được Tòa án sử dụng làm căn cứ để xác định các tình tiết khách quan của vụ án cũng như xác định yêu cầu hay sự phản đối của đương sự là có căn cứ và hợp pháp.
Nguồn của chứng cứ theo Điều 94 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 gồm có:
– Tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được, dữ liệu điện tử.
– Vật chứng.
– Lời khai của đương sự.
– Lời khai của người làm chứng.
– Kết luận giám định.
– Biên bản ghi kết quả thẩm định tại chỗ.
– Kết quả định giá tài sản, thẩm định giá tài sản.
– Văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi pháp lý do người có chức năng lập.
– Văn bản công chứng, chứng thực.
Từ những căn cứ trên, có thể thu thập chứng cứ để chuẩn bị khởi kiện theo một số cách sau:
Lưu trữ, sao chụp và bảo quản thông tin: Tìm kiếm, lưu giữ và sao chụp các tin nhắn, email, ghi âm cuộc gọi liên quan đến việc cho vay tiền. Điều này bao gồm tất cả các thông tin về thỏa thuận cho vay cho đến lúc đòi nợ và thông tin về số tiền, lãi suất, thời hạn.
Thu thập chứng cứ về việc cho vay: Thu thập tất cả tài liệu liên quan đến việc cho vay, chẳng hạn như hóa đơn, sao kê chứng từ chuyển tiền ngân hàng , hoặc bất kỳ tài liệu nào cho thấy bạn đã chuyển tiền. Hay nếu bạn cho giao tiền cho người vay tại quán cafe bạn có thể nhờ cửa hàng trích xuất camera làm chứng cứ bạn đã giao tiền.
Làm việc với người làm chứng: Nếu có người chứng kiến cho việc cho vay hoặc thỏa thuận cho vay tiền, hãy nhờ người đó cung cấp thêm chứng cứ hoặc chấp thuận làm nhân chứng trong trường hợp cần thiết. Trên thực tế một số nhân chứng thường thấy là: Tổ trưởng Tổ dân phố, hàng xóm…
