Cổ phiếu và trái phiếu đều là những chứng chỉ có giá, ghi nhận quyền của chủ sở hữu vốn kinh doanh được đầu tư tại công ty cổ phần, thuộc cấu trúc vốn kinh doanh của công ty cổ phần. Cùng tìm hiểu điểm giống nhau và khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu qua bài viết sau.
1. Điểm giống nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu
– Trái phiếu và cổ phiếu đều là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành.
– Đều được gọi là chứng khoán.
– Đều được thể hiện dưới hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử.
– Đều có thể trao đổi mua bán, chuyển nhượng cầm cố, thế chấp, thừa kế.
– Đều được nhận lãi (cổ tức đối với cổ phiếu, trái tức đối với trái phiếu).
-Trái phiếu và cổ phiếu đều là phương tiện thu hút vốn của nhà phát hành.
-Đều có 2 loại: Ghi tên và không ghi tên.
-Trong nội dung của cổ phiếu và trái phiếu đều có ghi:
+ Tên, trụ sở chính của công ty phát hành;
+ Số và ngày cấp giấy chứng nhận ĐKKD;
+ Ngày phát hành;
+ Tên của người sở hữu (cổ đông).
2. Điểm khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu
| Cổ phiếu | Trái phiếu | |
| Căn cứ pháp lý | Luật Doanh nghiệp 2020 | Nghị định 163/2018/NĐ-CP |
| Tính chất | Cổ phiếu là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ ghi nhận quyền sở hữu đối với một phần vốn điều lệ. | Trái phiếu là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ ghi nhận quyền sở hữu đối với một phần vốn vay. |
| Bản chất | Cổ phiếu là chứng khoán vốn (người nắm giữ cổ phiếu là một chủ sở hữu của công ty), làm tăng vốn của chủ sở hữu công ty. | Trái phiếu là chứng khoán nợ (người nắm giữ trái phiếu là chủ nợ của công ty), không làm tăng vốn của chủ sở hữu công ty. |
| Về tư cách người sở hữu | Người sở hữu cố phiếu là cổ đông, thành viên của công ty, và được sở hữu một phần lợi nhuận của công ty dưới hình thức lãi cổ phiếu. | Người sở hữu trái phiếu là chủ nợ của công ty vì trái phiếu là một loại giấy ghi nhận nợ. |
| Về vấn đề hưởng lợi nhuận | – Cổ phiếu có độ rủi ro cao. – Cổ tức thay đổi tùy thuộc vào khả năng sản xuất kinh doanh của công ty. Khi công ty làm ăn có lãi mới được chia lợi tức, khi công ty làm ăn thua lỗ thì không được chi trả cổ tức. | – Trái phiếu có độ rủi ro thấp hơn. – Lợi tức thường không thay đổi, không phụ thuộc vào việc sản xuất kinh doanh của công ty có lãi hay không có lãi. |
| Về vấn đề trách nhiệm | – Người sở hữu cổ phiếu chịu trách nhiệm về các khoản nợ của công ty theo tỷ lệ tương ứng với phần vốn góp vào công ty. – Khi công ty bị giải thể hay phá sản thì cổ đông chỉ được trả lại phần vốn góp sau khi đã thanh toán hết mọi nghĩa vụ, mọi khoản nợ của công ty. | – Người sở hữu trái phiếu không phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ của công ty. – Khi công ty bị giải thể hay phá sản thì chủ sở hữu trái phiếu được ưu tiên thanh toán gốc và lãi trái phiếu trước (cổ phiếu) chủ sở hữu cổ phần. |
| Việc tham gia vào các hoạt động của công ty | Người có cổ phiếu có quyền tham gia vào Đại hội đồng cổ đông của công ty, vào các cơ quan quản lý điều hành của công ty. | Người có trái phiếu không có quyền tham gia vào các cơ quan quản lý của công ty, không được quyền bỏ phiếu quyết định các vấn đề liên quan đến hoạt đông của công ty. |
| Thời gian đáo hạn | Cổ phiếu không có thời hạn xác định, không có tính hoàn trả trực tiếp. | Trái phiếu được hoàn vốn và có thời hạn xác định. Thời hạn của trái phiếu có thể là ngắn hạn hoặc dài hạn. |
| Hậu quả pháp lí của việc phát hành đối với công ty | Kết quả của việc phát hành cổ phiếu sẽ làm tăng vốn điều lệ của công ty cổ phần và làm thay đổi quyền quản trị của các cổ đông. | Kết quả của việc phát hành trái phiếu sẽ làm tăng vốn vay của công ty cổ phần và không ảnh hưởng gì đến quyền quản trị của các cổ đông. |
| Vốn gốc | Sau khi phát hành không bị yêu cầu mua lại do đó là khoảng tiền vốn an toàn | Phải chuẩn bị tiền hoàn lại khi trái phiếu đáo hạn |
| Vốn gốc giá trị ban đầu | Không được đảm bảo Giá cả biến động | Nói chung được bảo đảm |
| Hoạt động kinh doanh của công ty | Tiền cổ tức do đại hội đồng cổ đông quyết định. Do vậy, trường hợp hoạt động kinh doanh của công ty không ổn định, không nhất thiết công ty phải chia cổ tức | Dù việc kinh doanh của công ty như thế nào thì vẫn phải trả lãi và vốn gốc theo các điều kiện được quy định khi phát hành |
| Tham gia vào quản lý kinh doanh | Cơ quan ra quyết định cao nhát là đại hội đồng cổ đông. Thông thường có quá nửa số phiếu đồng ý thì quyết định được thông qua | Trái chủ không được tham gia vào quản lý công ty, trừ trường hợp công ty phá sản, tuy nhiên, trên thực tế không thể bỏ qua ý kiến của người giữ trái phiếu. |
| Thứ tự hoàn trả tiền khi công ty phá sản | Được hoàn trả sau cùng trong số tài sản còn lại | Được ưu tiên trong các hình thức vay nợ thông thường |
| Thời điểm hoàn trả vốn gốc | Chỉ khi công ty bị giải thể hoặc phá sản | Thời điểm hoàn trả được xác định vào lúc phát hành |
