Từ ngày 01/01/2008, phần lớn các loại xe tự chế đã bị cấm bởi Nghị quyết 32/2007/NQ-CP. Vì vậy, hành vi điều khiển xe tự chế tham gia giao thông là vi phạm pháp luật. Bài viết dưới đây sẽ phân tích Quy định về đăng ký, xử lý vi phạm đối với xe tự chế. Cùng LawFirm.Vn tìm hiểu chi tiết qua bài viết này nhé!
1. Xe tự chế là gì?
Căn cứ nội dung quy định tại Nghị quyết 32/2007/NQ-CP, Chỉ thị 1405/CT-TTg và Công văn 4642/BGTVT-VT thì khái niệm xe tự chế có thể được hiểu là loại xe không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật được sản xuất, lắp đặt trái quy định tham gia giao thông. Cụ thể, bao gồm các loại xe sau:
– Xe công nông (còn được gọi là xe đầu ngang, xe độ chế, xe bục bịch…) là xe được lắp ráp từ các động cơ diesel một xi lanh và tận dụng các tổng thành ô tô.
– Xe máy kéo nhỏ phục vụ cho sản xuất nông, lâm nghiệp thường có tính năng đa dụng như: làm đất, bơm nước, phát điện, vận chuyển…
– Xe thô sơ 3 bánh, xe 4 bánh.
– Xe cơ giới 3 bánh, trừ xe dùng làm phương tiện của thương binh, xe tự chế cho người tàn tật, có đăng ký, biển số.
2. Quy định về xử lý xe tự chế theo Nghị định 100
Một trong những hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Điều 8 Luật giao thông đường bộ 2008 là việc tự chế, điều khiển xe cơ giới, xe máy chuyên dùng không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật tham gia giao thông đường bộ.
Do đó, tuỳ theo mức độ và tính chất của hành vi vi phạm mà chủ xe, người điều khiển, người cho phép đưa xe tự chế tham gia giao thông sẽ bị xử phạt hành chính, hình sự hay bồi thường thiệt hại dân sự không giống nhau. Cụ thể được tổng hợp trong các bảng sau:
Người điều khiển xe tự chế | ||
Loại xe | Phạt tiền | Xử phạt bổ sung |
Xe mô tô, gắn máy | Từ 2 đến 3 triệu đồng | – Tịch thu phương tiện; – Tước Giấy phép lái xe từ 01 – 03 tháng |
Xe ô tô | Từ 10 đến 12 triệu đồng | |
Xe máy kéo, xe chuyên dùng | Từ 1 đến 2 triệu đồng | Tước Giấy phép lái xe (khi điều khiển máy kéo), chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ khi điều khiển xe máy chuyên dùng) từ 01 – 03 tháng |
Cơ sở pháp lý | Điều 16, 17 18 Nghị định 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP | |
Chủ xe tự chế | ||
Phạt tiền | Xử phạt bổ sung | Khắc phục hậu quả |
Từ 800 nghìn đến 16 triệu đồng | – Tịch thu phương tiện; – Tước Giấy phép lái xe từ 01 – 03 tháng (chủ phương tiện trực tiếp điều khiển); – Tước Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường và Tem kiểm định của phương tiện từ 01 – 03 tháng | – Khôi phục lại hình dáng, kích thước, tình trạng an toàn kỹ thuật ban đầu của xe – Đăng kiểm lại trước khi đưa phương tiện ra tham gia giao thông |
Cơ sở pháp lý: Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP | ||
Người chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động/ tình trạng kỹ thuật mà cho phép đưa vào sử dụng xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tự chế tham gia giao thông | |||
Hành vi | Phạt tiền | Phạt tù | Xử phạt bổ sung |
– Làm chết người; – Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe; – Gây thiệt hại về tài sản; | Từ 20 đến 100 triệu đồng | Từ cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 10 năm | cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm |
Cơ sở pháp lý | Điều 262 Bộ luật Hình sự 2015 | ||
2. Xe tự chế có được đăng ký không?
Theo quy định tại Công văn 4642/BGTVT-VT và Điều 53 – 57 Luật Giao thông đường bộ 2008 thì tuỳ loại xe tự chế nếu đáp ứng điều kiện về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định mà bị đình chỉ lưu hành hoặc cho phép lưu hành có điều kiện:
Loại xe | Điều kiện đăng ký | |
Xe công nông | Đình chỉ lưu hành | |
Xe máy kéo nhỏ phục vụ cho sản xuất nông, lâm nghiệp | Được đăng ký nếu đảm bảo chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường | |
Xe thô sơ 3, 4 bánh | Được đăng ký nếu đảm bảo chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường | |
Xe cơ giới ba bánh | Không phải phương tiện đi lại của thương binh, người tàn tật | Đình chỉ lưu hành |
Phương tiện đi lại của thương binh, người tàn tật | Được đăng ký nếu đảm bảo chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường | |
3. Xe tự chế có đăng kiểm được không?
Tương tự, căn cứ Điều 53, 57 Luật Giao thông đường bộ 2008 và Công văn 4642/BGTVT-VT thì xe máy kéo nhỏ tự chế phục vụ cho sản xuất nông, lâm nghiệp và xe cơ giới 3 bánh tự chế dùng làm phương tiện của thương binh, xe tự chế cho người tàn tật phải được đăng kiểm mới được lưu hành. Đối với các loại xe tự chế khác bị cấm lưu hành nên không được đăng ký, đăng kiểm.
Tuy nhiên, người dân cần lưu ý rằng việc đăng ký, đăng kiểm xe tự chế thường rất phức tạp và khả được duyệt không cao.
Chính vì vậy, nếu có nhu cầu cải tiến, cải tạo (thay đổi kết cấu, hình dáng, bố trí, nguyên lý làm việc, thông số, đặc tính kỹ thuật của một phần hoặc toàn bộ hệ thống, tổng thành) xe cơ giới để sử dụng cho một số nhu cầu sử dụng đặc biệt; người dân nên thực hiện thông qua các cơ sở cải tạo xe theo quy định tại Thông tư số 85/2014/TT-BGTVT.
