Việc tuyên bố một người chết của Tòa án để lại hệ quả pháp lý về tài sản, nhân thân liên quan đến mối quan hệ giữa họ và những người có quyền và lợi ích liên quan. Trong bài viết dưới đây, hãy cũng LawFirm.Vn tìm hiểu về việc giải quyết quan hệ nhân thân của người bị tuyên bố chết mà trở về.
1. Những hệ quả pháp lý của việc tuyên bố một người chết
Khi quyết định tuyên bố chết đối với cá nhân của Tòa án có hiệu lực pháp luật thì cá nhân đó xem như đã chết; từ đó kéo theo hàng loạt các vấn đề khác liên quan đến quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản của người bị Tòa án tuyên bố là đã chết. Theo Điều 72 Bộ luật Dân sự 2015 về quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản của người người bị Tòa án tuyên bố đã chết:
“1. Khi quyết định của Tòa án tuyên bố một người là đã chết có hiệu lực pháp luật thì quan hệ về hôn nhân, gia đình và các quan hệ nhân thân khác của người đó được giải quyết như đối với người đã chết.
2. Quan hệ tài sản của người bị Tòa án tuyên bố là đã chết được giải quyết như đối với người đã chết; tài sản của người đó được giải quyết theo quy định của pháp luật về thừa kế.”
2. Giải quyết quan hệ nhân thân khi người bị tuyên bố chết trở về
Theo Điều 73 Bộ luật Dân sự 2015 thì khi một người bị tuyên bố chết trở về hoặc có tin xác thực là người đó còn sống thì theo yêu cầu của người đó hoặc người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án ra quyết định hủy quyết định tuyên bố người đó đã chết.
Tại khoản 2 quy định quan hệ nhân thân của người bị tuyên bố là đã chết được khôi phục khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết, trừ trường hợp sau đây:
a) Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã được Tòa án cho ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 68 của Bộ luật này thì quyết định cho ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật;
b) Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã kết hôn với người khác thì việc kết hôn đó vẫn có hiệu lực pháp luật.
2.1. Quan hệ hôn nhân của người bị tuyên bố chết trở về có được khôi phục không?
Theo quy định của pháp luật, các quan hệ nhân thân sẽ được khôi phục lại như trước khi có quyết định tuyên bố người đó đã chết của Tòa án. Tuy nhiên đối với quan hệ hôn nhân sẽ có hai trường hợp:
Quan hệ hôn nhân được khôi phục nếu tại thời điểm Tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bố chết mà người vợ hoặc chồng của người đó chưa kết hôn với người khác thì quan hệ hôn nhân của họ đương nhiên được khôi phục tại thời điểm đăng ký kết hôn.
Quan hệ hôn nhân không được khôi phục trong trường hợp người vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết yêu cầu Tòa án xử ly hôn theo khoản 2 Điều 68 Bộ luật Dân sự năm 2015 và Khoản 2 Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 thì khi người đó trở về, quyết định ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật.
2.2. Chồng hoặc vợ của người bị tuyên bố Chết có được kết hôn với người khác hay không?
Khi người chồng hoặc vợ của người bị tuyên bố là đã chết đã kết hôn với người khác thì pháp luật sẽ công nhân mối quan hệ hôn nhân sau là quan hệ hôn nhân hợp pháp. Khi Tòa án quyết định tuyên bố một người đã chết thì quan hệ hôn nhân của họ đương nhiên chấm dứt mà không cần phải thông qua thủ tục ly hôn tại Tòa án. Khi quyết định tuyên bố chết của Tòa án có hiệu lực pháp luật thì người chồng hoặc người vợ của người đó trở thành người độc thân và được quyền tự do kết hôn với một người khác.
Trong trường hợp này, người bị Tòa án tuyên bố chết trở về không thể yêu cầu hủy việc kết hôn của người vợ/ chồng hiện tại.
