Giả mạo trong công tác là hành vi của một người vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác, lợi dụng chức vụ, quyền hạn sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu, làm, cấp giấy tờ giả, giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn.
1. Căn cứ pháp lý
Tội giả mạo trong công tác được quy định tại Điều 359 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bởi Điểm t Khoản 2 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017):
Điều 359. Tội giả mạo trong công tác
1. Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu;
b) Làm, cấp giấy tờ giả;
c) Giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Có tổ chức;
b) Người phạm tội là người có trách nhiệm lập hoặc cấp các giấy tờ, tài liệu;
c) Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 02 giấy tờ giả đến 05 giấy tờ giả.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 06 giấy tờ giả đến 10 giấy tờ giả;
b) Để thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
a) Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng 11 giấy tờ giả trở lên;
b) Để thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
5. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.
Như vậy, đối với tội giả mạo trong công tác thì mức phạt tù cao nhất lên đến 20 năm.
2. Cấu thành tội phạm của tội giả mạo trong công tác
Giả mạo trong công tác là hành vi của một người vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác, lợi dụng chức vụ, quyền hạn sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu, làm, cấp giấy tờ giả, giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn.
Tội giả mạo trong công tác cũng là loại tội phạm tham nhũng mà người phạm tội có hành vi lợi dụng lợi dụng chức vụ, quyền hạn nhưng không nhằm chiếm đoạt, không phải để nhận hối lộ hay gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu; để làm hoặc cấp giấy tờ giả; để giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn.
Xét về hành vi khách quan, tội phạm này gần giống với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Xét về thủ đoạn, tội phạm này gần giống với các tội phạm khác có việc lợi dụng chức vụ, quyền hạn. Xét động cơ, tội phạm này gần giống với các tội có động cơ vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác.
2.1. Mặt khách thể của tội phạm
Khách thể của tội giả mạo trong cong tác là hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức; làm cho cơ quan, tổ chức bị suy yếu, mất uy tín. Vì vậy, giả mạo trong công tác là tội phạm tham nhũng là đối tượng bị xử lý nghiêm.
Đối tượng tác động của tội giả mạo trong công tác là giấy tờ, tài liệu, chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn. Người phạm tội đã tác động vào làm cho tài liệu, giấy tờ, chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn bị sai lệch, không đúng thực tế.
2.2. Mặt khách quan của tội phạm
Đối với tội giả mạo trong công tác, các dấu hiệu thuộc mặt khách quan cũng là những dấu hiệu rất quan trọng để xác định hành vi phạm tội cũng như để phân biệt tội giả mạo trong công tác với các tội khác.
(i) Thủ đoạn phạm tội: Lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình;
(ii) Thực hiện một trong các hành vi khách quan sau đây:
– Sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu.
– Làm, cấp giấy tờ giả;
– Giả mạo chữ kỹ của người có chức vụ, quyền hạn.
(iii) Phương tiện phạm tội:
Bộ luật hình sự năm 2015 đã có bổ sung cụ thể mức số lượng giấy tờ giả được làm , cấp ở các khung tăng nặng như sau:
Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng 02 giấy tờ giả đến 05 giấy tờ giả đối với khung phạt tù từ 03 năm đến 10 năm;
Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng 05 giấy tờ giả đến 10 giấy tờ giả đối với khung phạt tù từ 07 năm đến 15 năm;
Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng 11 giấy tờ giả trở lên đối với khung hình phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.
2.3. Mặt chủ thể
Người có chức vụ quyền hạn.
2.4. Mặt chủ quan của tội phạm
– Lỗi cố ý trực tiếp, tức là, người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả cùa hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra.
– Động cơ phạm tội là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành, nếu người phạm tội có các hành vi khách quan nếu ở trên nhưng không vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác thì hành vi giả mạo trong công tác chưa cấu thành tội phạm.
3. Về hình phạt
Người phạm tội theo quy định tại Khoản 1 Điều 359 thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm
Tình tiết tăng nặng:
(i) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
– Có tổ chức;
– Người phạm tội là người có trách nhiệm lập hoặc cấp các giấy tờ, tài liệu;
– Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng 02 giấy tờ giả đến 05 giấy tờ giả.
(ii) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
– Làm giả, cấp giấy tờ giả từ 05 giấy tờ giả đến 10 giấy tờ giả;
– Để thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng.
(iii) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
– Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 11 giấy tờ giả trở lên;
– Để thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công tác nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng ( Bộ luạt hình sự năm 1999 quy định mức phạt tiền từ ba triệu đồng đến ba mươi triệu đồng).
