Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại

Mục lục hiện

1. Căn cứ pháp lý

Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự áp dụng đối với pháp nhân thương mại được quy định tại Điều 85 Bộ luật Hình sự 2015, cụ thể như sau:

Điều 85. Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự áp dụng đối với pháp nhân thương mại
1. Chỉ các tình tiết sau đây mới là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự:
a) Câu kết với pháp nhân thương mại khác để phạm tội;
b) Cố ý thực hiện tội phạm đến cùng;
c) Phạm tội 02 lần trở lên;
d) Tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm;
d) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh hoặc những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để phạm tội;
e) Dùng thủ đoạn tinh vi để phạm tội hoặc nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm.
2. Các tình tiết đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung hình phạt thì không được coi là tình tiết tăng nặng.

2. Phân tích các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự áp dụng đối với pháp nhân thương mại

2.1. Câu kết với pháp nhân thương mại khác để phạm tội

Tình tiết phạm tội này cũng tương tự như tình tiết phạm tội có tổ chức đối với người phạm tội, nhưng đối với pháp nhân thương mại thì hành vi phạm tội bao giờ cũng là hành vi có tổ chức nên không cần phải quy định phạm tội có tổ chức là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, hình thức phạm tội có tổ chức của pháp nhân thương mại ở tình tiết tăng nặng được mở rộng hơn, đó là “câu kết với pháp nhân thương mại khác để phạm tội”. Tình tiết có tính đặc thù chỉ đối với pháp nhân thương mại thương mại mới có.

2.2. Cố ý thực hiện tội phạm đến cùng

Tình tiết phạm tội này hoàn toàn giống với tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội quy định tại điểm e khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015.

2.3. Phạm tội 02 lần trở lên

Tình tiết phạm tội này hoàn toàn giống với tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015.

2.4. Tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm

Tình tiết phạm tội này hoàn toàn giống với tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội quy định tại điểm h khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015.

2.5. Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh hoặc những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để phạm tội

Tình tiết phạm tội này hoàn toàn giống với tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội quy định tại điểm l khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự .

2.6. Dùng thủ đoạn tinh vi để phạm tội hoặc nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm

Tình tiết phạm tội này có một phần giống với tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội quy định tại điểm m khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015, đó là dùng thủ đoạn tinh vi để phạm tội. Phần nội dung còn lại của tình tiết tăng nặng nói trên là dùng thủ đoạn tinh vi nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm. Tuy nhiên, nội dung của thủ đoạn “tinh vi” thì cũng giống như thủ đoạn “tinh vi” để phạm tội, chỉ khác ở mục đích việc dùng thủ đoạn tinh vi là nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm. Khác với các tình tiết giảm nhẹ, đối với các tình tiết tăng nặng thì chỉ tình tiết nào được Bộ luật Hình sự quy định thì Tòa án mới được áp dụng, chứ không được tự ý coi những tình tiết khác không được Bộ luật Hình sự để coi là tình tiết tăng nặng đối với pháp nhân thương mại phạm tội. Các tình tiết đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung hình phạt thì không được coi là tình tiết tăng nặng nữa.