Tử thi là trạng thái vật chất của một người đã được xác định chết về mặt sinh học. Trên tử thi chứa đựng nhiều dấu vết, cũng như các thông tin để xác định tội phạm và các vấn đề khác có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án hình sự. Để thu thập các thông tin từ tử thi cần có biện pháp điều tra khám nghiệm tử thi. Biện pháp điều tra khám nghiệm tử thi là hoạt động do Điều tra viên tổ chức thực hiện với sự tham gia của những người có chuyên môn về pháp y (giám định viên pháp y) tiến hành khám xét trên tử thi nhằm phát hiện, thu thập các dấu vết của tội phạm có tồn tại trên tử thi để phục vụ việc giải quyết vụ án hình sự.
Khám nghiệm tử thi có mục đích xác định danh tính tử thi, nguyên nhân chết, thời điểm chết, điều kiện, hoàn cảnh chết của tử thi v.v, trên cơ sở đó hình thành nên các giải thuyết điều tra cũng như các chứng cứ phục vụ việc làm sáng tỏ sự thật của vụ án. Khám nghiệm tử thi phải tuân theo những nguyên tắc nhất định như: nhanh chóng, kịp thời; khám nghiệm tử thi cần tính chuyên môn cao, bảo đảm trung thực, khách quan, toàn diện, đầy đủ không bỏ sót các dấu vết. Khám nghiệm tử thi phải tuân thủ đúng thủ tục luật định. Thủ tục đó là:
Trước khi khám nghiệm tử thi, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp biết về thời gian và địa điểm tiến hành khám nghiệm để cử Kiểm sát viên kiểm sát việc khám nghiệm tử thi. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc khám nghiệm tử thi.
Giám định viên kỹ thuật hình sự có thể được mời tham gia khám nghiệm tử thi để phát hiện, thu thập dấu vết phục vụ việc giám định. Theo Luật Giám định tư pháp năm 2012, giám định viên tư pháp gồm giám định viên pháp y, giám định viên pháp y tâm thần và giám định viên kỹ thuật hình sự.
Khi khám nghiệm tử thi phải tiến hành chụp ảnh, mô tả dấu vết để lại trên tử thi; chụp ảnh, thu thập, bảo quản mẫu vật phục vụ công tác trưng cầu giám định; ghi rõ kết quả khám nghiệm vào biên bản.
Biên bản khám nghiệm tử thi được lập theo quy định tại Điểu 178 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.
Trường hợp cẩn khai quật tử thi thì phải có quyết định của Cơ quan điều tra và thông báo cho người thân thích của người chết biết trước khi tiến hành. Trường hợp người chết không có hoặc không xác định được người thân thích của họ thì thông báo cho đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi chôn cất tử thi biết.
