1. Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm là một trong những cơ sở để yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng
Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm là một trong những cơ sở để yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Cụ thể, Điều 591 của Bộ luật này quy định về thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm, bao gồm các khoản bồi thường mà người thân của nạn nhân có quyền yêu cầu khi tính mạng của họ bị xâm phạm.
Các yếu tố để yêu cầu bồi thường thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm bao gồm:
- Có thiệt hại thực tế: Người yêu cầu cần chứng minh rằng tính mạng của nạn nhân đã bị xâm phạm, dẫn đến thiệt hại cho gia đình và người thân của nạn nhân.
- Có hành vi xâm phạm: Cần phải có hành vi xâm phạm tính mạng của nạn nhân, có thể là hành vi cố ý hoặc vô ý của người khác, ví dụ như hành vi giết người, tai nạn giao thông, hoặc các hành vi gây tổn hại đến tính mạng.
- Mối quan hệ nhân quả: Phải chứng minh được mối quan hệ nhân quả giữa hành vi xâm phạm và thiệt hại về tính mạng xảy ra. Điều này có nghĩa là thiệt hại phải là hậu quả trực tiếp của hành vi xâm phạm tính mạng.
- Người gây thiệt hại có lỗi: Trong trường hợp yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, người yêu cầu cũng cần chứng minh rằng người gây thiệt hại có lỗi trong việc thực hiện hành vi xâm phạm tính mạng.
Nếu các yếu tố trên được chứng minh đầy đủ, người yêu cầu có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại từ người gây thiệt hại.
2. Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm gồm những gì?
Theo quy định tại Điều 591 Bộ luật Dân sự 2015 và hướng dẫn tại Điều 8 Nghị quyết 02/2022/NQ-HĐTP, thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm bao gồm:
2.1. Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm
Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm, được tính từ thời điểm người bị thiệt hại bị xâm phạm sức khỏe cho đến thời điểm người đó chết. Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm bao gồm:
– Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại;
– Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại; nếu thu nhập thực tế của người bị thiệt hại không ổn định và không thể xác định được thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại;
– Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị; nếu người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần phải có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại;
Xem chi tiết tại: Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm gồm những gì?
2.2. Chi phí hợp lý cho việc mai táng
Chi phí hợp lý cho việc mai táng đối với các khoản tiền: mua quan tài; chi phí hỏa táng, chôn cất; các vật dụng cần thiết cho việc khâm liệm, khăn tang, hương, nến, hoa, thuê xe tang và các khoản chi khác phục vụ cho việc chôn cất hoặc hỏa táng nạn nhân theo phong tục, tập quán địa phương. Không chấp nhận yêu cầu bồi thường chi phí cúng tế, lễ bái, ăn uống, xây mộ, bốc mộ.
2.3. Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng
Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng hoặc nuôi dưỡng trước khi chết được xác định như sau:
– Mức cấp dưỡng căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng, nhưng không thấp hơn 01 tháng lương tối thiểu vùng tại nơi người được cấp dưỡng đang cư trú cho mỗi tháng;
– Thời điểm cấp dưỡng được tính từ thời điểm người bị thiệt hại bị xâm phạm về sức khỏe;
– Đối tượng được bồi thường tiền cấp dưỡng là những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình.
2.4. Thiệt hại khác do luật quy định
Ngoài các khoản thiệt hại nêu trên, còn có thể có những thiệt hại khác mà pháp luật quy định, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Lưu ý: Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp tính mạng của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại Mục 2 và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại, nếu không có những người này thì người mà người bị thiệt hại đã trực tiếp nuôi dưỡng, người đã trực tiếp nuôi dưỡng người bị thiệt hại được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có tính mạng bị xâm phạm không quá một trăm lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
