Những điều cần biết về hệ số trượt giá BHXH

Hệ số trượt giá Bảo hiểm xã hội (BHXH) là căn cứ quan trọng để xác định chính xác nhiều khoản tiền như bảo hiểm xã hội 1 lần, lương hưu… . Tuy nhiên, hệ số trượt giá BHXH được áp dụng tính lương hưu như thế nào thì không phải người lao động nào cũng nắm được. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này.

1. Khái niệm hệ số trượt giá BHXH

Hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội là hệ số điều chỉnh mức tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội giúp tạo ra sự cân bằng về giá trị tiền tệ ở thời điểm hiện tại so với trước đây. Hệ số trượt giá BHXH bản chất là hệ số giúp tạo ra sự cân bằng về giá trị tiền tệ ở thời điểm hiện tại so với thời điểm trước.

Việc sử dụng hệ số này trong công thức tính mức hưởng các chế độ không chỉ giảm bớt ảnh hưởng tiêu cực do lạm phát – bù đắp lại sự mất giá của đồng tiền mà còn đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người tham gia bảo hiểm xã hội.

Theo đó, để đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHXH, mức tiền lương và thu nhập đóng BHXH của người tham gia sẽ được nhân thêm với hệ số trượt giá BHXH.

2. Công thức tính hệ số trượt giá BHXH

2.1. Đối với BHXH bắt buộc

Theo quy định tại Điều 10 Nghị định 115/2015/NĐ-CP, hệ số trượt giá BHXH được tính trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm do Tổng cục Thống kê công bố hằng năm và được xác định bằng công thức sau:

Trong đó:

– t là năm bất kỳ trong giai đoạn điều chỉnh;

– Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội của năm t được lấy tròn hai số lẻ và mức thấp nhất bằng một;

– Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của các năm trước năm 1995 được lấy bằng mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của năm 1994.

2.2. Đối với BHXH tự nguyện

Mức điều chỉnh tiền lương đối với BHXH tự nguyện được quy định cụ thể tại Điều 4 Nghị định 134/2015/NĐ-CP như sau:

3.Đối tượng và thời gian áp dụng hệ số trượt giá BHXH

Theo Điều 1 Thông tư 23/2020/TT-BLĐTBXH, đối tượng áp dụng hệ số trượt giá BHXH là tiền lương/thu nhập tháng đã đóng BHXH của các đối tượng sau:

– Người nghỉ hưu từ ngày 01 tháng 01 năm 2016 đến trước ngày 01 tháng 01 năm 2018, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%;

– Nữ nghỉ hưu từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 trở đi, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%;

– Nam nghỉ hưu từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 trở đi, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội theo bảng dưới đây, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội, được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%:

4. Ảnh hưởng của Hệ số trượt giá BHXH

Hệ số trượt giá BHXH là một trong các căn cứ để tính tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động. Cụ thể:

Trên cơ sở đó, những khoản tiền BHXH sau được tính theo mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH sẽ bị thay đổi khi hệ số trượt giá thay đổi:

– Lương hưu hàng tháng (Căn cứ Điều 7 Nghị định 115/2015/NĐ-CP)

– Trợ cấp 1 lần khi về hưu

Mức trợ cấp này tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng (lao động nam là từ đủ 34 năm, lao động nữ là 30 năm) với tỷ lệ hưởng 75%. Cứ mỗi năm đóng BHXH cao hơn sẽ tương ứng với 0,5 tháng mức bình quân tiền lương – thu nhập đóng bảo hiểm xã hội.

– Bảo hiểm xã hội 1 lần

– Trợ cấp tuất 01 lần:

+ Người đang hưởng lương hưu chết:

+ Người lao động đang đóng BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng chết: