Hướng dẫn hạch toán tài khoản 332 – Phải trả cổ tức, lợi nhuận chi tiết theo Thông tư 99 là nghiệp vụ kế toán quan trọng, đặc biệt đối với các công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn có nhiều thành viên. Tài khoản 332 được sử dụng để phản ánh số tiền phải trả cho các chủ sở hữu, cổ đông về cổ tức hoặc lợi nhuận đã được chia từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Việc hạch toán đúng tài khoản này là cực kỳ quan trọng để đảm bảo tính minh bạch trong việc phân phối lợi nhuận và tuân thủ các quy định về tài chính doanh nghiệp. Bài viết này sẽ đi sâu vào nguyên tắc kế toán, kết cấu, nội dung phản ánh và các bút toán hạch toán cụ thể, giúp kế toán viên nắm vững cách thức ghi nhận, theo dõi và thanh toán cổ tức, lợi nhuận theo đúng quy định hiện hành.
1. Nguyên tắc kế toán đối với tài khoản 332 – Phải trả cổ tức, lợi nhuận
Nguyên tắc kế toán đối với tài khoản 332 – Phải trả cổ tức, lợi nhuận được quy định tại Mục B Phụ lục II Thông tư 99/2025/TT-BTC, cụ thể:
a) Tài khoản 332 dùng để phản ánh số cổ tức, lợi nhuận phải trả (bằng tiền, các tài sản phi tiền tệ) và tình hình thanh toán khoản cổ tức, lợi nhuận phải trả bằng tiền cho các cổ đông, thành viên góp vốn của công ty.
b) Thời điểm doanh nghiệp ghi nhận khoản phải trả về cổ tức, lợi nhuận là thời điểm doanh nghiệp không có quyền từ chối nghĩa vụ chi trả cổ tức, lợi nhuận cho các cổ đông, thành viên góp vốn của công ty theo quy định của pháp luật liên quan. Tùy theo từng loại hình doanh nghiệp, việc xác định thời điểm và việc chi trả cổ tức, lợi nhuận thực hiện như sau:
– Đối với doanh nghiệp thuộc đối tượng điều chỉnh của pháp luật về chứng khoán thì thời điểm bên nhận đầu tư không có quyền từ chối chi trả cổ tức được căn cứ theo quy định của pháp luật về chứng khoán.
– Đối với các doanh nghiệp còn lại thì thời điểm bên nhận đầu tư không có quyền từ chối chi trả cổ tức được căn cứ theo quy định của Luật doanh nghiệp, Điều lệ của doanh nghiệp.
2. Kết cấu và nội dung phản ánh của Tài khoản 332 – Phải trả cổ tức, lợi nhuận
Bên Nợ:
Khoản cổ tức, lợi nhuận đã trả bằng tiền hoặc các tài sản phi tiền tệ cho các cổ đông, thành viên góp vốn của công ty.
Bên Có:
Khoản cổ tức, lợi nhuận phải trả bằng tiền hoặc tài sản phi tiền tệ cho các cổ đông, thành viên góp vốn của công ty.
Số dư bên Có:
Số cổ tức, lợi nhuận được chia còn phải trả cho các cổ đông, thành viên góp vốn của công ty tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán.
3. Phương pháp kế toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu đối với tài khoản 332 – Phải trả cổ tức, lợi nhuận
3.1. Tại ngày doanh nghiệp không có quyền từ chối nghĩa vụ chi trả cổ tức, lợi nhuận cho các cổ đông, thành viên góp vốn của công ty
Tại ngày doanh nghiệp không có quyền từ chối nghĩa vụ chi trả cổ tức, lợi nhuận cho các cổ đông, thành viên góp vốn của công ty, ghi:
Nợ TK 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối
Có TK 332 – Phải trả cổ tức, lợi nhuận.
3.2. Trường hợp doanh nghiệp chi trả cổ tức, lợi nhuận bằng tiền hoặc tài sản phi tiền tệ
Trường hợp doanh nghiệp chi trả cổ tức, lợi nhuận bằng tiền hoặc tài sản phi tiền tệ, ghi:
Nợ TK 332 – Phải trả cổ tức, lợi nhuận
Có các TK 111, 112,…
Xem thêm: Hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp theo Thông tư 99
