Hướng dẫn hạch toán tài khoản 244 – Ký quỹ, ký cược chi tiết theo Thông tư 99 là nghiệp vụ kế toán thường gặp, áp dụng cho các doanh nghiệp có các giao dịch cần đảm bảo thực hiện hợp đồng bằng tiền, vật tư, hàng hóa hoặc tài sản cố định. Tài khoản 244 được sử dụng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động của các khoản tiền hoặc tài sản ký quỹ, ký cược dài hạn. Việc hạch toán đúng tài khoản này là cực kỳ quan trọng để quản lý tài sản dài hạn nằm ngoài sự kiểm soát trực tiếp của doanh nghiệp và đảm bảo tính minh bạch của các cam kết hợp đồng. Bài viết này sẽ đi sâu vào nguyên tắc kế toán, kết cấu, nội dung phản ánh và các bút toán hạch toán cụ thể, giúp kế toán viên nắm vững cách thức ghi nhận, theo dõi và hoàn trả các khoản ký quỹ, ký cược theo đúng quy định hiện hành.
1. Nguyên tắc kế toán đối với tài khoản 244 – Ký quỹ, ký cược
Nguyên tắc kế toán đối với tài khoản 244 – Ký quỹ, ký cược được quy định tại Mục B Phụ lục II Thông tư 99/2025/TT-BTC, cụ thể:
a) Tài khoản 244 dùng để phản ánh số tiền mà doanh nghiệp đem đi ký quỹ, ký cược tại các doanh nghiệp, tổ chức khác trong các quan hệ kinh tế theo quy định của pháp luật. Doanh nghiệp không dùng tài khoản này để phản ánh các tài sản mà doanh nghiệp sử dụng để cầm cố, thế chấp.
b) Các khoản tiền đem ký quỹ, ký cược phải được theo dõi chặt chẽ và kịp thời để thu hồi khi hết thời hạn ký quỹ, ký cược. Trường hợp các khoản ký quỹ, ký cược của doanh nghiệp đã quá hạn nhưng chưa thu hồi được hoặc khó có khả năng thu hồi thì doanh nghiệp được trích lập dự phòng tổn thất tài sản tương tự dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi.
c) Doanh nghiệp phải theo dõi chi tiết các khoản ký quỹ, ký cược theo từng loại, từng đối tượng, kỳ hạn, nguyên tệ. Khi lập Báo cáo tài chính, những khoản ký quỹ, ký cược có kỳ hạn còn lại từ 12 tháng trở xuống được phân loại là tài sản ngắn hạn; Những khoản có kỳ hạn còn lại trên 12 tháng được phân loại là tài sản dài hạn.
d) Trường hợp doanh nghiệp có các khoản ký quỹ, ký cược là khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ thì khi lập Báo cáo tài chính phải đánh giá lại theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên giao dịch tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán.
đ) Khi doanh nghiệp cầm cố, thế chấp bằng giấy chứng nhận quyền sở hữu hoặc sử dụng tài sản (như giấy chứng nhận quyền sở hữu hoặc sử dụng bất động sản, sổ tiết kiệm,…) thì doanh nghiệp không ghi giảm tài sản mà phải mở sổ theo dõi chi tiết và trình bày trên thuyết minh trên Báo cáo tài chính về việc sử dụng giấy chứng nhận quyền sở hữu hoặc sử dụng tài sản đem cầm cố, thế chấp.
2. Kết cấu và nội dung phản ánh của Tài khoản 244 – Ký quỹ, ký cược
Bên Nợ:
– Số tiền đã ký quỹ, ký cược;
– Chênh lệch tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư các khoản ký quỹ, ký cược là khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán (trường hợp tỷ giá ngoại tệ tăng so với đơn vị tiền tệ trong kế toán).
Bên Có:
– Số tiền ký quỹ, ký cược đã nhận lại hoặc đã thanh toán;
– Khoản khấu trừ (ví dụ khoản bị phạt) vào tiền ký quỹ, ký cược (nếu có);
– Chênh lệch tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư các khoản ký quỹ, ký cược là khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán (trường hợp tỷ giá ngoại tệ giảm so với đơn vị tiền tệ trong kế toán).
Số dư bên Nợ:
Số tiền còn đang ký quỹ, ký cược tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán.
3. Phương pháp kế toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu đối với tài khoản 244 – Ký quỹ, ký cược
3.1. Dùng tiền mặt hoặc tiền gửi không kỳ hạn để ký quỹ, ký cược
Dùng tiền mặt hoặc tiền gửi không kỳ hạn để ký quỹ, ký cược, ghi:
Nợ TK 244 – Ký quỹ, ký cược
Có các TK 111, 112.
3.2. Khi nhận lại tiền ký quỹ, ký cược
Khi nhận lại tiền ký quỹ, ký cược, ghi:
Nợ các TK 111, 112
Có TK 244 – Ký quỹ, ký cược.
3.3. Trường hợp doanh nghiệp không thực hiện đúng những cam kết, bị phạt vi phạm hợp đồng trừ vào tiền ký quỹ, ký cược
Trường hợp doanh nghiệp không thực hiện đúng những cam kết, bị phạt vi phạm hợp đồng trừ vào tiền ký quỹ, ký cược, ghi:
Nợ TK 811 – Chi phí khác (số tiền bị trừ)
Có TK 244 – Ký quỹ, ký cược.
3.4. Trường hợp sử dụng khoản ký quỹ, ký cược thanh toán cho người bán
Trường hợp sử dụng khoản ký quỹ, ký cược thanh toán cho người bán, ghi:
Nợ TK 331 – Phải trả cho người bán
Có TK 244 – Ký quỹ, ký cược.
Xem thêm: Hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp theo Thông tư 99
