Tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội là hành vi cố ý cản trở, không chấp hành hay chấp hành không đúng các chính sách kinh tế – xã hội của Nhà nước nhằm chống chính quyền nhân dân.
1. Căn cứ pháp lý
Tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội được quy định tại Điều 115 Bộ luật Hình sự 2015:
Điều 115. Tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội
1. Người nào nhằm chống chính quyền nhân dân mà phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
2. Phạm tội trong trường hợp ít nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
2. Cấu thành tội phạm tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội
2.1. Khách thể của tội phạm
Tội phạm này thông qua việc phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội của Nhà nước, mà làm suy yếu và chống chính quyền nhân dân. Vì vậy, khách thể của tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội là sự vững mạnh của chính quyền nhân dân.
2.2. Mặt khách quan của tội phạm
– Hành vi khách quan của tội phạm này được thể hiện như sau: phá hoại việc thực hiện chính sách, kế hoạch lớn của Nhà nước về kinh tế – xã hội như chính sách phát triển kinh tế – xã hội miền núi, chính sách xóa đói giảm nghèo, chính sách đối với người có công. Hành vi phá hoại được biểu hiện dưới các hình thức như cản trở người khác thực hiện, chống lại, không thực hiện hoặc cố ý thực hiện sai, dây dưa, kéo dài việc thực hiện, cũng như thực hiện các hành vi khác gây ảnh hưởng xấu đến việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội.
– Hậu quả của tội phạm không phải là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này, nên không có ý nghĩa đối với việc định tội mà chỉ có ý nghĩa đối với việc quyết định hình phạt.
Tội phạm được coi là hoàn thành khi người phạm tội có một trong những hành vi phá hoại nói trên.
2.3. Mặt chủ quan của tội phạm
– Lỗi của người phạm tội là cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức được hành vi phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội là nguy hiểm cho xã hội, nhưng vẫn mong muốn thực hiện hành vi đó.
– Mục đích của người phạm tội là chống chính quyền nhân dân. Thông qua hành vi phá hoại nêu trên, người phạm tội nhàm làm suy yếu chính quyền nhân dân.
2.4. Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm này là bất kỳ người nào đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và có năng lực trách nhiệm hình sự.
3. Hình phạt
Điều 115 Bộ luật Hình sự 2015 quy định hai khung hình phạt:
Khung cơ bản quy định hình phạt tù có thời hạn từ bảy năm đến hai mươi năm.
Khung giảm nhẹ quy định hình phạt tù từ ba năm đến bảy năm. Đây là khung hình phạt được áp dụng trong trường hợp ít nghiêm trọng như gây hậu quả không lớn, người phạm tội thật thà khai báo, ăn năn hối cải.
Ngoài hình phạt chính, người phạm tội phá họai việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội còn có thể bị áp dụng một hoặc một số hình phạt bổ sung như đối với tội phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
