Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà nước được quy định trong Bộ luật hình sự, do Tòa án quyết định áp dụng đối với người hoặc pháp nhân thương mại phạm tội nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người, pháp nhân thương mại đó.
1. Điểm giống nhau giữa hình phạt chính và hình phạt bổ sung
– Hình phạt chính và hình phạt bổ sung là các hình phạt được quy định trong Điều 32 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)
– Tước đoạt hoặc hạn chế một số quyền nhất định của người phạm tội nhằm trừng trị mà còn giáo dục họ trở thành người có ích cho xã hội, có ý thức tuân theo pháp luật và các quy tắc của cuộc sống xã hội chủ nghĩa.
2. Điểm khác nhau (phân biệt) giữa hình phạt chính và hình phạt bổ sung
| Hình phạt chính | Hình phạt bổ sung | |
| Khái niệm | Hình phạt chính là hình phạt cơ bản được áp dụng cho một loại tội phạm và được tuyên độc lập với mỗi tội phạm tòa án chỉ có thể tuyên án độc lập một hình phạt chính: | Hình phạt bổ sung là hình phạt không được tuyên độc lập mà chỉ có thể tuyên kèm theo hình phạt chính. Đối với mỗi loại tội phạm tòa án có thể tuyên một hoặc nhiều hình phạt bổ sung nếu điều luật về tội phạm có quy định các hình phạt này. |
| Các hình phạt | – Cảnh cáo;– Phạt tiền; – Cải tạo không giam giữ; – Trục xuất; – Tù có thời hạn; – Tù chung thân; – Tử hình. | – Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định;– Cấm cư trú; – Quản chế; – Tước một số quyền công dân; – Tịch thu tài sản; – Phạt tiền, khi không áp dụng là hình phạt chính; – Trục xuất, khi không áp dụng là hình phạt chính. |
| Mức độ | So với hình phạt bổ sung thì hình phạt chính mang tính nghiêm khắc, nặng hơn rất nhiều. Hình phạt chính đánh thẳng vào các quyền cơ bản của công dân như quyền tự do, quyền sống. | Hình phạt bổ sung nhẹ hơn rất nhiều so với hình phạt chính. |
| Nguyên tắc áp dụng | – Hình phạt chính được tuyên độc lập – Hình phạt chính được vận dụng riêng rẽ chứ không đồng thời áp dụng đối với người phạm tội chỉ áp dụng một trong các hình phạt chính. – Khi áp dụng một hình phạt chính có thể áp dụng thêm một hoặc nhiều biện pháp hình phạt bổ sung. | Hình phạt bổ sung luôn phải đi kèm với hình phạt chính. |
Xem thêm: Tình huống về trách nhiệm hình sự và quyết định hình phạt
