[Ebook] Giáo trình Kỹ năng tư duy phản biện

[Ebook] Giáo trình Kỹ năng Tư duy phản biện PDF (2020) | Chủ biên: PGS.TS. Lê Thanh Sơn – Nhà xuất bản Đại học Huế.

Lời nói đầu

Dưới tác động của trào lưu quốc tế hóa và những đòi hỏi  của thị trường lao động, có thể nói chưa bao giờ xu hướng tiến  sâu về phía thị trường của trường đại học lại thể hiện rõ nét như  hiện nay. Để có thể tồn tại và phát triển trong một môi trường  sống và làm việc ngày càng đa diện và phức tạp, người lao động  phải có những kỹ năng và năng lực mới. Vì lẽ đó, cái là người  học mong muốn có được, đồng thời cũng là giá trị sâu xa và căn  bản của giáo dục nói chung, cũng như giáo dục đại học nói riêng  chính là năng lực hành động và năng lực tư duy, trong đó kỹ năng tư duy phản biện đóng vai trò chính yếu, cốt lõi, là nhân tố kết nối các kỹ năng còn lại để đạt đến kỹ năng cuối cùng là kỹ năng học tập suốt đời. 

Cuốn sách “Kỹ năng tư duy phản biện” được biên soạn với  hy vọng mong muốn góp phần phục vụ cho mục tiêu đó. Nội dung cuốn sách được bố cục theo hướng trình bày  những kiến thức cơ bản có tác động trực tiếp đến việc hình thành  và phát triển kỹ năng tư duy phản biện, bao gồm:  – Khả năng suy luận: có khả năng rút ra kết luận từ một  hoặc nhiều căn cứ, dữ liệu. Nhìn thấy được mối quan hệ logic  giữa các dữ liệu, biết cách tự hình thành cho bản thân những  nhận định sáng suốt, vững chắc, có căn cứ. 

– Nhận thức được tầm quan trọng và biết cách xem xét, tiếp  cận các vấn đề từ nhiều phương diện, nhiều quan điểm khác  nhau. Từ đó nuôi dưỡng tinh thần học tập, ý thức sáng tạo, biết  khám phá và làm nảy nở, phát triển mọi tiềm năng, cởi mở với  việc tìm kiếm tri thức, khích lệ và thách thức với những lối mòn, những định kiến, kích thích những cọ xát trí tuệ và thúc đẩy rèn  luyện kỹ năng truyền thông giao tiếp để trưởng thành. – Biết sử dụng thành thạo các thủ thuật tư duy cơ bản, bao  gồm đặt câu hỏi, đưa ra các phán đoán, xây dựng các giả định.  Từ đó giúp mỗi người quen dần với việc lật ngược vấn đề, đặt  câu hỏi về các hiện tượng và bản chất của vấn đề, sự việc,…  nhằm lĩnh hội thông tin, kiến thức và xây dựng niềm tin một  cách khoa học, sáng tạo, có chọn lọc, có giá trị.  

– Khả năng tranh luận: biết cách đưa ra các lý lẽ với các  bằng chứng hỗ trợ. Biết nhận dạng, đánh giá và xây dựng các lý  lẽ, nhạy bén nhận diện và bác bỏ ngụy biện. Từ đó xây dựng cho  mình cách học, cách ứng xử, cách tư duy, cách lập luận,… hiệu  quả, chuyên nghiệp trong môi trường học tập, nghiên cứu cũng  như hoạt động nghề nghiệp. 

Khi tư duy phản biện trở thành “bánh lái” cho quá trình mở  mang trí tuệ của mỗi người, nó sẽ là phương tiện hiệu quả để đào  tạo con người khởi nghiệp. Với năng lực tư duy phản biện sắc  sảo, mỗi người sẽ không tự bó mình trong lối nhận thức mang  tính truyền thống, không chấp nhận cách tiếp cận kiến thức với  mục đích chủ yếu là thu nhận, chỉ nhấn mạnh chấp nhận chân lý  đã có hơn là thách thức nó, đặt câu hỏi về nó, để từ đó đi tìm  những chân trời mới. Năng lực tư duy phản biện sẽ đào luyện  cho mỗi người nguồn cảm hứng và sức mạnh để sẵn sàng đối  mặt với những gì chưa biết ở phía trước, khơi mở cho hành trình  khai sáng của mỗi người: một hành trình bất tận hình thành nhận  thức về thế giới.  

Cuốn sách có thể là tài liệu tham khảo hoặc sử dụng làm giáo trình học tập cho sinh viên.

Vì được biên soạn dựa trên những nội dung đã được giảng  dạy cho sinh viên ngành Luật (Đại học Huế) nên đa số các ví dụ minh họa và bài tập được sử dụng dựa trên các kiến thức liên  quan đến chuyên môn thuộc lĩnh vực Luật. Tuy nhiên, điều đó  không gây trở ngại đáng kể cho những người không cùng chuyên  môn khi tham khảo. 

Các tác giả chân thành cảm ơn Thạc sĩ, Luật sư Hoàng  Ngọc Thanh (Văn phòng luật sư Hoàng Ngọc Thanh và cộng sự)  đã đóng góp nhiều ý kiến có giá trị, góp phần hoàn thiện nội  dung cuốn sách. 

Tiếp cận với một lĩnh vực khó và phức tạp, lại là lĩnh vực  mới mẻ đối với xã hội và giáo dục Việt Nam, nhất định cuốn  sách sẽ còn nhiều khiếm khuyết cần được bổ khuyết và hoàn  thiện. Các tác giả rất mong nhận được sự góp ý, chỉ giáo của các  chuyên gia, bạn đọc và xin chân thành cảm ơn.

Mục lục: Giáo trình Kỹ năng lập luận và tranh luận

Chương 1. Những vấn đề chung về tư duy phản biện

1.1. Khái quát về tư duy và tư duy phản biện

1.2. Tầm quan trọng của tư duy phản biện

1.3. Điều kiện để hình thành văn hóa phản biện

1.4. Các đặc điểm của tư duy phản biện

1.4.1. Tính khách quan

1.4.2. Tính khoa học và logic

1.4.3. Tính toàn diện

1.4.4. Tính đối thoại

1.4.5. Tính độc lập

1.4.6. Tính nhạy bén

1.4.7. Tính linh hoạt

1.5. Những phẩm chất cơ bản của người có tư duy phản biện 

1.5.1. Tinh thần phản biện

1.5.2. Năng lực phản biện

Tóm tắt chương 1 

Chương 2. Tư duy logic – cơ sở và tiêu chuẩn của  tư duy phản biện 

2.1. Một số nội dung cơ bản của logic hình thức

2.1.1. Logic hình thức và logic biện chứng

2.1.2. Khái niệm

2.1.3. Phán đoán

2.1.4. Suy luận

2.2. Các quy luật cơ bản của tư duy

2.2.1. Quy luật đồng nhất

2.2.2. Quy luật mâu thuẫn

2.2.3. Quy luật loại trừ cái thứ ba

2.2.4. Quy luật lý do đầy đủ

2.3. Một số dạng lập luận hợp logic

2.3.1. Phân tách luận (loại trừ)

2.3.2. Khẳng định luận (khẳng định tiền kiện)

2.3.3. Nghịch đoạn luận (phủ định hậu thức)

2.3.4. Tam đoạn luận

2.3.5. Tam đoạn luận điều kiện

2.3.6. Tam đoạn luận lựa chọn

2.3.7. Song quan luận

2.3.8. Phản chứng luận 7

2.4. Các quy tắc logic khi chứng minh và bác bỏ

2.4.1. Cấu trúc của chứng minh

2.4.2. Phương pháp chứng minh

2.4.3. Các quy tắc của phép chứng minh

2.4.4. Bác bỏ

2.5. Nhận diện và bác bỏ ngụy biện

2.5.1. Bản chất của ngụy biện

2.5.2. Một số dạng ngụy biện thường gặp

2.5.3. Nguyên tắc bác bỏ ngụy biện

Tóm tắt chương 2

Chương 3. Rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện

3.1. Rèn luyện các kỹ năng nền tảng hình thành tư duy  phản biện 

3.1.1. Rèn luyện tính khách quan trong việc tiếp cận,  xem xét, đánh giá vấn đề 

3.1.2. Rèn luyện tính toàn diện trong việc phân tích,  tìm hiểu, đánh giá vấn đề 

3.1.3. Rèn luyện tính nhạy bén và linh hoạt trong việc  phát hiện và xử lý vấn đề 

3.1.4. Rèn luyện tính toàn diện trong việc phân tích,  tìm hiểu, đánh giá vấn đề 

3.1.5. Rèn luyện kỹ năng phân tích, nhận diện và đánh  giá vai trò của các thành phần trong một suy luận, lập  luận 

3.1.6. Rèn luyện kỹ năng tư duy độc lập

3.1.7. Rèn luyện kỹ năng tranh luận

3.1.8. Rèn luyện kỹ năng đặt vấn đề cần xem xét trước  các chuẩn mực trí tuệ 

3.2. Vận dụng tư duy phản biện vào việc giải quyết  vấn đề 

3.2.1. Vấn đề và giải quyết vấn đề 135 

3.2.2. Đòi hỏi của tư duy phản biện khi giải quyết vấn  đề 

3.2.3. Giới thiệu một số phương giải quyết vấn đề

Tóm tắt chương 3

Tải sách – Download

Ebook Giáo trình Kỹ năng tư duy phản biện: Tải về