1. Tạm đình chỉ điều tra là gì?
Tạm đình chỉ điều tra là tạm ngừng việc tiến hành điều tra đối với toàn bộ vụ án hoặc đối với một hoặc một số bị can của vụ án đó trong thời hạn nhất định. Thời hạn tạm đình chỉ điều tra tùy thuộc vào căn cứ đình chỉ điều tra của vụ án hoặc đối với bị can. Cơ quan có thẩm quyền ra quyết định tạm đình chỉ điều tra chính là cơ quan đang tiến hành điều tra vụ án. Cơ quan này không được tùy tiện ra quyết định tạm đình chỉ điều tra, mà phải căn cứ vào quy định của pháp luật.
2. Trường hợp tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự
Theo quy định tại Điều 229 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, cơ quan có thẩm quyền ra quyết định tạm đình chỉ điều tra khi thuộc một trong các trường hợp sau:
– Khi chưa xác định được bị can hoặc không biết rõ bị can đang ở đâu nhưng đã hết thời hạn điểu tra vụ án. Trường hợp không biết rõ bị can đang ở đâu, Cơ quan điều tra phải ra quyết định truy nã trước khi tạm đình chỉ điều tra.
Đây là trường hợp vụ án đã được khởi tố, Cơ quan điều tra có thẩm quyền tiến hành tố tụng đã thực hiện các hoạt động thu thập chứng cứ nhằm chứng minh vụ án nhưng vẫn chưa xác định được một người hoặc pháp nhân thương mại đã thực hiện hành vi mà Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định là tội phạm hoặc đã xác định được bị can (đã ra quyết định khởi tố bị can) nhưng không biết rõ bị can đang ở đâu trong khi thời hạn điều tra đối với vụ án đã hết. Trước khi ra quyết định tạm đình chỉ điều tra, Cơ quan điều tra phải ra quyết định truy nã đối với bị can không biết rõ đang ở đâu.
– Khi có kết luận giám định tư pháp xác định bị can bị bệnh tâm thần hoặc bệnh hiểm nghèo thì có thể tạm đình chỉ điều tra trước khi hết thời hạn điều tra.
– Khi trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản, yêu cầu nước ngoài tương trợ tư pháp chưa có kết quả nhưng đã hết thời hạn điều tra. Trong trường hợp này, việc giám định, định giá tài sản, tương trợ tư pháp vẫn tiếp tục được tiến hành cho đến khi có kết quả. Đây là trường hợp Cơ quan điều tra đã ra quyết định trưng cầu giám định, văn bản yêu cầu định giá tài sản, yêu cầu nước ngoài tương trợ tư pháp và đang chờ kết quả. Kết quả của các hoạt động trưng cầu giám định, định giá tài sản và tương trợ tư pháp này có ý nghĩa trực tiếp tới việc giải quyết vụ án hình sự. Do đó, nếu đang trong thời gian chờ kết quả mà thời hạn điều tra đã hết thì Cơ quan điều tra phải ra quyết định tạm
Quyết định tạm đình chỉ điều tra có thể áp dụng đối với từng bị can tùy thuộc vào căn cứ áp dụng và tình tiết của vụ án. Trường hợp vụ án có nhiều bị can mà lý do tạm đình chỉ điều tra không liên quan đến tất cả bị can thì có thể tạm đình chỉ điều tra đối với từng bị can. Cơ quan điều tra phải gửi quyết định này cho Viện kiểm sát cùng cấp, bị can, người bào chữa hoặc người đại diện của bị can; thông báo cho bị hại, đương sự và người bảo vệ quyền lợi của họ.
