Truy tố là gì? Nhiệm vụ và ý nghĩa của truy tố
1. Truy tố là gì?
Truy tố là giai đoạn của tố tụng hình sự do Viện kiểm sát tiến hành các hoạt động tố tụng cần thiết nhằm buộc tội bị can trước Tòa án bằng bản cáo trạng hoặc ra những quyết định tố tụng khác để giải quyết vụ án hình sự.
Chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật và thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát nhân dân là hai chức năng hiến định. Trong tố tụng hình sự, hoạt động thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát nhân dân là Viện kiểm sát thực hiện những quyền năng pháp lý, để truy cứu trách nhiệm hình sự bị can trước Tòa án. Thực hành quyền công tố thể hiện chức năng buộc tội của Viện kiểm sát nhân dân.
Trong giai đoạn truy tố, Viện kiểm sát tiến hành những hoạt động tố tụng khác nhau một cách độc lập nhằm bảo đảm việc truy tố bị can đúng đắn, chính xác, không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người vô tội.
2. Nhiệm vụ truy tố
Điều 15 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định: “Trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về cơ quan có thẩm quyên tiến hành tố tụng. Người bị buộc tội có quyền nhưng không buộc phải chứng minh là mỉnh vô tội. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan có thẩm quyên tiến hành tố tụng phải áp dụng các biện pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ, làm rõ chứng cứ xác định có tội và chứng cứ xác định vô tội, tình tiết tăng nặng và tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hĩnh sự của người bị buộc tội”.
Như vậy, ở giai đoạn truy tố, trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn của mình, Viện kiểm sát cần nghiên cứu, xem xét tất cả những nội dung có trong hồ sơ vụ án do Cơ quan điều tra chuyển sang, cũng nhưxem xét các vấn đề thủ tục trong tố tụng để kịp thời phát hiện những sai sót, vi phạm thủ tục tố tụng, vi phạm pháp luật của Cơ quan điều tra, từ đó đưa ra những quyết định phù hợp, cần thiết nhằm giải quyết đúng đắn vụ án hình sự.
3. Ý nghĩa của truy tố
Giai đoạn truy tố là cơ sở pháp lý để chuyển sang giai đoạn xét xử của Tòa án. Có quyết định truy tố của Viện kiểm sát thì Tòa án mới thực hiện được chức năng xét xử của mình, nghĩa là có sự buộc tội thì chức năng xét xử mới phát sinh. Việc truy tố của Viện kiểm sát một cách đúng đắn sẽ tạo điều kiện quan trọng cho Tòa án thực hiện tốt việc xét xử.
Giai đoạn truy tố có thể sửa chữa, khắc phục những hạn chế, sai sót, vi phạm pháp luật của cơ quan có thẩm quyền điểu tra trong giai đoạn điều tra. Trong quá trình nghiên cứu hồ sơ vụ án, bên cạnh việc quyết định truy tố đối với bị can hoặc ra những quyết định tố tụng khác, Viện kiểm sát còn xem xét, kiểm tra để bảo đảm hoạt động điều tra ở giai đoạn trước đó của cơ quan có thẩm quyền là đúng đắn, hợp pháp, nếu có sai sót, vi phạm pháp luật thì đề nghị khắc phục, sửa chữa, xử lý những sai sót, vi phạm đó.
