Tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân

Tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân là hành vi rời bò đất nước một cách bất hợp pháp hoặc ra đi hợp pháp nhưng ở lại nước ngoài một cách bất hợp pháp nhằm chống chính quyền nhân dân. Điều 125 Bộ luật Hình sự quy định hai tội phạm là tội trốn đi nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân và tội trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân.

1. Căn cứ pháp lý

Tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân được quy định tại Điều 125 Bộ luật Hình sự 2015:

Điều 121. Tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân

1. Người nào trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm.

2. Phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.

3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

2. Cấu thành tội phạm của tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân

2.1. Khách thể của tội phạm

Khách thể của tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân là an ninh đối nội và an ninh đối ngoại của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

2.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi khách quan của tội trốn đi nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân được thể hiện ở việc dùng mọi thủ đoạn (như giấy tờ giả mạo để đánh lừa cơ quan có thẩm quyền…), chuẩn bị mọi phương tiện, hàng hóa cần thiết (tiền, vàng, tàu, thuyền, xăng, dầu, lương thực, thực phẩm…) lén lút trốn đi, dùng vũ lực hoặc đe dọa người có trách nhiệm kiểm soát, rời bò đất nước một cách bất hợp pháp, nhằm chống chính quyền nhân dân.

Tội phạm được coi là hoàn thành từ thời điểm thực hiện các hành vi nói trên, dù người thực hiện hành vi chưa vượt qua được biên giới quốc gia.

Hành vi khách quan của tội trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân thể hiện ờ việc người phạm tội đã ra đi hợp pháp như đi công tác, lao động, học tập… nhưng đã trốn ở lại hoặc khi đã hoàn thành nhiệm vụ mà không trở về nước theo quy định.

Người phạm tội có thể ở ngay nước mà người phạm tội đến để học tập, công tác, lao động hoặc trốn sang nước khác. Tội phạm này được coi là hoàn thành từ thời điểm từ chối về nước hoặc đã trốn ở lại nước ngoài.

2.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Hai tội phạm trên được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp và mục đích là chống chính quyền nhân dân. Người phạm tội nhận thức rõ việc trốn đi nước ngoài hay trốn ở lại nước ngoài là hành vi nguy hiểm cho xã hội, nhưng vẫn mong muốn trốn đi hoặc ở lại nước ngoài.

Mục đích chống chính quyền nhân dân là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này. Nếu trốn đi nước ngoài không nhằm chống chính quyền nhân dân mà chì để sum họp gia đình, vì mục đích kinh tế hoặc vì mục đích cá nhân khác, thì không cấu thành tội phạm này, mà sẽ sẽ bị coi là phạm tội quy định ở Điều 347 Bộ luật Hình sự.

2.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này chỉ có thể là công dân Việt Nam, đủ tuổi chịu trách nhiệm ình sự và có năng lực trách nhiệm hình sự. Người nước ngoài, người không có quốc tịch không thể là chủ thể của tội phạm này, nhưng có thể giữ vai trò người tổ chức, người xúi giục, người giúp sức trong vụ đồng phạm tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ờ lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân.

3. Hình phạt

Điều 125 Bộ luật Hình sự 2015 quy định ba khung hình phạt:

– Khung cơ bản quy định hình phạt tù có thời hạn từ từ ba năm đến mười hai năm.

– Khung tăng nặng thứ nhất quy định hình phạt tù có thời hạn từ năm năm đến mười lăm năm, được áp dụng đối với người tổ chức, người cưỡng ép, người xúi giục.

– Khung tăng nặng thứ hai được áp dụng trong trường hợp phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, quy định hình phạt tù có thời hạn từ năm năm đến mười lăm năm. Đây là trường hợp gây hậu quả xấu cho quan hệ đối ngoại của Nhà nước ta hoặc sử dụng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt.