Hành vi tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép là việc chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép.
1. Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép là gì?
Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép được quy định tại Điều 349 của Bộ luật Hình sự 2015. Theo đó, hành vi này bao gồm việc tổ chức hoặc môi giới cho người khác ra khỏi lãnh thổ Việt Nam với mục đích để họ trốn ra nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép. Đây có thể là do họ muốn trốn tránh pháp luật Việt Nam (như trốn truy nã, trốn nợ) hoặc để lao động, cư trú trái phép ở nước ngoài.
Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép được quy định tại Điều 349 Bộ luật Hình sự 2015, cụ thể:
Điều 349. Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép
1. Người nào tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 120 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Đối với từ 05 người đến 10 người;
d) Có tính chất chuyên nghiệp;
đ) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
e) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Đối với 11 người trở lên;
b) Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên;
c) Làm chết người.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
2. Các yếu tố cấu thành tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép
Cấu thành tội phạm gồm 04 yếu tố, bao gồm: mặt khách thể, mặt chủ thể, mặt khách quan và mặt chủ quan.
2.1. Mặt khách thể
Khách thể của tội phạm là những quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ, bị tội phạm xâm hại đến bằng cách gây ra hoặc đe dọa gây ra những thiệt hại đối với quan hệ xã hội đó.
Tội phạm này xâm phạm an ninh đối nội và đối ngoại của Nhà nước Việt Nam.
2.2. Mặt khách quan
Hành vi tổ chức thể hiện ở: rủ rê, dụ dỗ người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài trái phép, thu gom tài sản và các vật cần thiết khác với vai trò là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy cho việc trốn đi nước ngoài. Đối với hành vi tổ chức để người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài trái phép khi nhóm người được tổ chức đưa đi đã đi được ra khỏi biên giới Việt Nam.
Theo quy định tại Điều 4 Nghị quyết 04/2024/NQ-HĐTP, người nào tổ chức, môi giới cho người khác đưa tàu cá, ngư dân khai thác thủy sản ở ngoài vùng biển Việt Nam mà biết ngư dân sẽ trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, nếu có đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
2.3. Mặt chủ quan
Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý nhưng không có dấu hiệu chống chính quyền nhân dân. Nếu hành vi này được thực hiện với mục đích “chống chính quyền nhân dân” sẽ bị truy cứu theo Điều 109 Bộ luật hình sự.
2.4. Mặt chủ thể
Bất kỳ ai có năng lực trách nhiệm hình sự theo luật định.
3. Hình phạt áp dụng đối với tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép
Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép có 03 khung hình phạt chính và 01 khung hình phạt bổ sung, cụ thể:
| Khung | Hình phạt | Hành vi |
|---|---|---|
| Khung 1 (Khung hình phạt cơ bản) | Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm | Người nào tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, nếu không thuộc tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân |
| Khung 2 (Khung hình phạt tăng nặng) | Phạt tù từ 05 năm đến 10 năm | Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây: – Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; – Phạm tội 02 lần trở lên; – Đối với từ 05 người đến 10 người; – Có tính chất chuyên nghiệp; – Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; – Tái phạm nguy hiểm. |
| Khung 3 (Khung hình phạt tăng nặng) | Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm | Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây: – Đối với 11 người trở lên; – Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên; – Làm chết người. |
| Khung 4 (Khung hình phạt bổ sung) | Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. |
