1. Thị trường liên quan là gì?
Theo quy định tại Khoản 7 Điều 3 Luật cạnh tranh 2018, thị trường liên quan là thị trường của những hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả trong khu vực địa lý cụ thể có các điều kiện cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận.
2. Xác định thị trường liên quan
2.1. Cơ sở xác định thị trường liên quan
Thị trường liên quan được xác định trên cơ sở thị trường sản phẩm liên quan và thị trường địa lý liên quan.
Trong quá trình xác định thị trường liên quan, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có quyền tham vấn ý kiến của các cơ quan quản lý ngành, lĩnh vực, các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân có chuyên môn.
2.2. Xác định thị trường sản phẩm liên quan
Cách xác định thị trường sản phẩm liên quan được quy định tại Điều 4 Nghị định 35/2020/NĐ-CP, cụ thể:
(i) Thị trường sản phẩm liên quan là thị trường của những hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả.
(ii) Hàng hóa, dịch vụ được coi là có thể thay thế cho nhau về đặc tính nếu hàng hóa, dịch vụ đó có sự giống nhau hoặc tương tự nhau về một hoặc một số yếu tố như sau:
– Đặc điểm của hàng hóa, dịch vụ;
– Thành phần của hàng hóa, dịch vụ;
– Tính chất vật lý, hóa học của hàng hóa;
– Tính năng kỹ thuật của hàng hóa, dịch vụ;
– Tác dụng phụ của hàng hóa, dịch vụ đối với người sử dụng;
– Khả năng hấp thu của người sử dụng;
– Tính chất riêng biệt khác của hàng hóa, dịch vụ.
(iii) Hàng hóa, dịch vụ được coi là có thể thay thế cho nhau về mục đích sử dụng nếu hàng hóa, dịch vụ đó có mục đích sử dụng chủ yếu giống nhau.
(iv) Hàng hóa, dịch vụ được coi là có thể thay thế cho nhau về giá cả khi giá của hàng hóa, dịch vụ chênh lệch nhau không quá 5% trong điều kiện giao dịch tương tự. Trường hợp có sự chênh lệch nhau trên 5%, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia xác định hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về giá cả căn cứ thêm vào một số yếu tố quy định tại (v) hoặc thực hiện theo phương pháp quy định tại (vi)
(v) Trường hợp việc xác định thuộc tính có thể thay thế cho nhau của hàng hóa, dịch vụ quy định tại (ii), (iii) và (iv) chưa đủ để kết luận về thị trường sản phẩm liên quan, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia xem xét thêm một hoặc một số yếu tố như sau:
– Tỷ lệ thay đổi về cầu của một loại hàng hóa, dịch vụ khi có sự thay đổi về giá của một loại hàng hóa, dịch vụ khác;
– Chi phí và thời gian cần thiết để khách hàng chuyển sang mua hoặc sử dụng hàng hóa, dịch vụ khác;
– Thời gian sử dụng của hàng hóa, dịch vụ;
– Tập quán tiêu dùng;
– Các quy định pháp luật tác động đến khả năng thay thế của hàng hóa, dịch vụ;
– Khả năng phân biệt về mức giá mua, bán đối với các nhóm khách hàng khác nhau;
– Khả năng thay thế về cung của một loại hàng hóa, dịch vụ theo quy định tại (v)
(vi) Khi cần thiết, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có thể xác định thuộc tính có thể thay thế cho nhau về giá cả theo phương pháp như sau:
Hàng hóa, dịch vụ được coi là có thể thay thế cho nhau về giá cả nếu có ít nhất 35% của một lượng mẫu ngẫu nhiên 1.000 người tiêu dùng sinh sống tại khu vực địa lý liên quan chuyển sang mua hoặc có ý định mua hàng hóa, dịch vụ khác có đặc tính, mục đích sử dụng giống với hàng hóa, dịch vụ mà họ đang sử dụng hoặc có ý định sử dụng trong trường hợp giá của hàng hóa, dịch vụ đó tăng lên quá 10% và được duy trì trong 06 tháng liên tiếp.
Trường hợp số người tiêu dùng sinh sống tại khu vực địa lý liên quan quy định tại điểm này không đủ 1.000 người thì lượng mẫu ngẫu nhiên được xác định tối thiểu bằng 50% tổng số người tiêu dùng trong khu vực địa lý đó.
2.3. Xác định thị trường địa lý liên quan
Cách xác định thị trường địa lý liên quan được quy định tại Điều 7 Nghị định 35/2020/NĐ-CP, cụ thể:
(i) Thị trường địa lý liên quan là khu vực địa lý cụ thể trong đó có những hàng hóa, dịch vụ được cung cấp có thể thay thế cho nhau với các điều kiện cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận.
(ii) Ranh giới của khu vực địa lý quy định tại (i) được xác định căn cứ theo yếu tố sau đây:
– Khu vực địa lý có cơ sở kinh doanh của doanh nghiệp tham gia phân phối hàng hóa, dịch vụ liên quan;
– Cơ sở kinh doanh của doanh nghiệp khác đóng trên khu vực địa lý lân cận đủ gần với khu vực địa lý quy định tại điểm a khoản này để có thể tham gia cạnh tranh với các hàng hóa, dịch vụ liên quan trên khu vực địa lý đó;
– Chi phí vận chuyển hàng hóa, cung ứng dịch vụ;
– Thời gian vận chuyển hàng hóa, cung ứng dịch vụ;
– Rào cản gia nhập, mở rộng thị trường;
– Tập quán tiêu dùng;
– Chi phí, thời gian để khách hàng mua hàng hóa, dịch vụ;
(iii) Khu vực địa lý được coi là có điều kiện cạnh tranh tương tự và khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận nếu thỏa mãn một trong các tiêu chí sau đây:
– Chi phí vận chuyển và thời gian vận chuyển làm giá của hàng hóa, dịch vụ tăng không quá 10%;
– Có sự hiện diện của một trong các rào cản gia nhập, mở rộng thị trường quy định tại Điều 8 của Nghị định 35/2020/NĐ-CP.
