Trong Bộ luật Hình sự Việt Nam, có hai tội danh thường bị nhầm lẫn, đó là tội “Cướp tài sản” và “Cướp giật tài sản”. Cướp tài sản và Cướp giật tài sản đều là hành vi vi phạm pháp luật và thuộc trong các tội xâm phạm quyền sở hữu được quy định tại Bộ luật hình sự 2015. Tuy nhiên hai tội danh này hoàn toàn tách biệt với nhau. Việc phân biệt chúng có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phân định hình phạt.
1. Điểm giống nhau giữa Tội cướp tài sản và Tội cướp giật tài sản
– Khách thể của tội phạm: Tội cướp tài sản và Tội cướp giật tài sản đều xâm phạm đến quyền sở hữu.
– Mặt chủ quan của tội phạm: Đều thực hiện hành vi phạm tội với lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra. Mục đích của cả hai tội phạm này là đều chiếm đoạt tài sản của người khác.
– Chủ thể của tội phạm: Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Người từ đủ 16 thì phải chịu trách nhiệm về mọi hành vi.
2. Điểm khác nhau giữa Tội cướp tài sản và Tội cướp giật tài sản
| Tiêu chí | Tội cướp giật tài sản | |
Căn cứ pháp luật | Điều 168 Bộ luật Hình sự 2015 | Điều 171 Bộ luật Hình sự 2015 |
Mặt khách quan của tội phạm | – Dùng vũ lực: là dùng sức mạnh vật chất tấn công người chủ tài sản, người quản lý tài sản hoặc bất kỳ người nào khác ngăn cản việc chiếm đoạt của người phạm tội nhằm đè bẹp sự phản kháng, làm tê liệt ý chí của nạn nhân để chiếm đoạt tài sản. Hành vi dùng vũ lực thường là đấm, đá, trói… hoặc dùng dao, súng… – Đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc: Là hành vi cụ thể uy hiếp tinh thần của người phạm tội nhằm biểu hiện cho người bị tấn công biết rằng người phạm tội có thể sử dụng vũ lực ngay tức khắc nếu người bị tấn công không đáp ứng yêu cầu hay có hành vi cản trở việc chiếm đoạt tài sản của người phạm tội. – Có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được: Đây không phải là hành vi dùng vũ lực nhưng có khả năng làm cho người bị tấn công không thể ngăn cản được việc chiếm đoạt. Là những hành vi được thực hiện thông qua cử chỉ, lời nói, thái độ, hoặc những thủ đoạn khác (cho uống thuốc mê, dùng vũ khí giả để uy hiếp…). | Cướp giật tài sản của người khác: – Người phạm tội thường thực hiện hành vi một cách nhanh chóng; – Lợi dụng sơ hở của chủ tài sản hoặc có thể tự mình tạo ra những sơ hở để thực hiện hành vi giật, chiếm đoạt tài sản rồi nhanh chóng tẩu thoát; – Điểm quan trọng ở đây là tính công khai của hành vi và không sử dụng vũ lực với nạn nhân.
|
Khách thể của tội phạm | – Xâm phạm quyền sở hữu – Xâm phạm quyền nhân thân
| Xâm phạm quyền sở hữu tài sản nhưng có thể có hoặc không xâm phạm quyền nhân thân |
Hình phạt | 1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.
| 1. Người nào cướp giật tài sản của người khác, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm. |