Khi vợ chồng ly hôn, nuôi con, cấp dưỡng nuôi con là những vấn đề cần được quan tâm hàng đầu. Pháp luật quy định ai là người phải cấp dưỡng nuôi con? Cha, mẹ cấp dưỡng đến năm bao nhiêu tuổi? Cùng LawFirm.Vn tìm hiểu chi tiết qua bài viết này nhé!
1. Cấp dưỡng nuôi con là gì?
Theo Luật hôn nhân và gia đình 2014, cấp dưỡng là việc cá nhân có nghĩa vụ chu cấp tiền hoặc tài sản để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của cá nhân khác có quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc nuôi dưỡng khi người đó không sống chung với mình.
Đồng thời Điều 110 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng của cha mẹ đối với con như sau:
Điều 110. Nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con
Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.
Như vậy, cấp dưỡng nuôi con là việc cha hoặc mẹ đóng góp tiền hoặc tài sản để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của con. Cha mẹ sẽ cấp dưỡng cho con khi không chung sống cùng con hoặc cha mẹ chung sống cùng con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con trong các trường hợp sau:
Con là người chưa thành niên;
Con đã thành niên nhưng con không có khả năng lao động, hoặc con không có tài sản để tự nuôi bản thân.
Mức cấp dưỡng nuôi con sẽ do cha và mẹ thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của con. Trường hợp cha và mẹ không thể thỏa thuận được về mức cấp dưỡng nuôi con thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
Khi cha, mẹ có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng nuôi con có thể điều chỉnh thay đổi để phù hợp. Việc thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con do cha và mẹ thỏa thuận. Nếu cha, mẹ không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
2. Cha mẹ phải cấp dưỡng nuôi con đến bao nhiêu tuổi?
Pháp luật quy định cha, mẹ phải cấp dưỡng cho con trong trường hợp con trong trường hợp con là người chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng con không có khả năng lao động, không có tài sản.
Theo quy định tại Điều 20, Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015, người thành niên là người từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và người chưa thành niên là người chưa đủ 18 tuổi trở lên.
Như vậy, cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con đến khi con đủ 18 tuổi. Trường hợp con đủ 18 tuổi nhưng con không có khả năng lao động hoặc con không có tài sản để tự nuôi bản thân thì cha, mẹ vẫn phải tiếp tục cấp dưỡng nuôi con.
3. Sau khi cha mẹ ly hôn ai là người cấp dưỡng cho con?
Quyền và nghĩa vụ của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn được quy định tại Khoản 2 Điều 82 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về. Theo đó, cha hoặc mẹ – người không trực tiếp nuôi con là người có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con.
Việc cấp dưỡng nuôi con là nghĩa vụ của cha, mẹ khi không trực tiếp nuôi con. Cha, mẹ không thể thay thế nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con bằng nghĩa vụ khác cũng như không thể chuyển giao nghĩa vụ cấp dưỡng cho người khác thực hiện thay. Nếu cha, mẹ cố tình trốn tránh không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật.
Cụ thể, Khoản 3 Điều 64 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 64. Hành vi vi phạm quy định trong lĩnh vực thi hành án dân sự
3. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
a) Không thực hiện công việc phải làm theo bản án, quyết định
Đồng thời, Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi Bộ luật Hình sự sửa đổi 2017) quy định cụ thể về tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng như sau:
Điều 186. Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng
Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quyết định của Tòa án mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Từ những quy định trên có thể thấy, nếu cha, mẹ có hành vi không cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn theo bản án, quyết định của Tòa án thì cha, mẹ sẽ bị xử phạt hành chính từ 03 – 05 triệu đồng.
Trong trường hợp hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ làm cho con lâm tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc cha, mẹ đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ lên đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng – 02 năm.
4. Trường hợp nghĩa vụ cấp dưỡng chấm dứt
Theo quy định tại Điều 118 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con của cha, mẹ sẽ chấm dứt trong các trường hợp sau:
- Con đã thành niên (con đủ 18 tuổi) và có khả năng lao động hoặc có tài sản để tự nuôi bản thân;
- Con đã được nhận làm con nuôi;
- Cha, mẹ trực trở thành người trực tiếp nuôi dưỡng con;
- Cha, mẹ hoặc con chết;
- Trường hợp khác.
