1. Người tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố là ai?
Người tố giác tội phạm là người phát hiện và tố giác hành vi có dấu hiệu tội phạm vối cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Người báo tin về tội phạm là người đã cung cấp thông tin về vụ việc có dấu hiệu tội phạm cho cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Người kiến nghị khởi tố là người có thẩm quyền theo quy định của pháp luật đề nghị bằng văn bản kèm chứng cứ, tài liệu có liên quan cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát xem xét, xử lý vụ việc có dấu hiệu tội phạm.
Tố giác và tin báo về tội phạm là những căn cứ để khởi tố vụ án hình sự nhưng Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 không quy định người tố giác, báo tin về tội phạm và kiến nghị khởi tố có quyền và nghĩa vụ pháp lý cần thiết nên trong nhiều trường hợp hạn chế khả năng tham gia tố tụng của họ, ảnh hưởng đến hoạt động đấu tranh phòng, chống tội phạm. Để khắc phục hạn chế này của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định người tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố là người tham gia tố tụng hình sự.
2. Quyền và nghĩa vụ của người tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố
2.1. Quyền của người tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 56 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, cá nhân đã tố giác, báo tin về tội phạm; cơ quan, tổ chức đã báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố có quyền:
– Yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giữ bí mật việc tố giác, báo tin vê’ tội phạm, kiến nghị khởi tố, bảo vệ tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của họ, người thân thích của họ khi bị đe dọa;
– Được thông báo kết quả giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;
– Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng trong việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
2.1. Nghĩa vụ của người tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố
Cá nhân đã tố giác, báo tin về tội phạm; cơ quan, tổ chức đã báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố có nghĩa vụ: có mặt theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền giải quyết nguồn tin về tội phạm, trình bày trung thực về những tình tiết mà mình biết về sự việc.
