Khi đủ điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì người lao động có quyền làm hồ sơ đề nghị hưởng gửi đến cơ quan Bảo hiểm xã hội có thẩm quyền. Vậy điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần là gì? Mức hưởng (cách tính) bảo hiểm xã hội một lần được quy định như thế nào?
1. Điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần
Theo quy định tại khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 sửa đổi bởi khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019 và khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13, người lao động có quyền yêu cầu hưởng bảo hiểm xã hội lần khi thuộc một trong các trường hợp:
– Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội;
– Lao động nữ là cán bộ, công chức xã hoặc hoạt động không chuyên trách ở cấp xã từ đủ 55 tuổi 04 tháng (năm 2021) mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;
– Ra nước ngoài để định cư;
– Đang mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
– Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, học viên quân đội, công an …(tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014) khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu;
– Tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau 01 năm nghỉ việc hoặc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau 01 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
2. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP, Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần dựa trên số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính bằng:
– 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
– 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Lưu ý: Mức hưởng BHXH một lần của người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm được tính bằng 22% các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH. Mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Và được cụ thể bằng công thức sau:
Mức hưởng BHXH 1 lần | = | (1,5 x Mứcbqtl x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) | + | (2 x Mứcbqtl x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014) |
Trong đó:
– Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 – 06 tháng được tính là ½ năm, từ 07 – 11 tháng được tính là 01 năm.
Trường hợp tính đến trước 01/01/2014 nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.
– Mứcbqtl là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
| Mứcbqtl | = | Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm |
| Tổng số tháng đóng BHXH |
Theo Điều 2 Thông tư 23/2020/TT-BLĐTBXH, mức điều chỉnh tiền lương tháng đóng BHXH của người lao động áp dụng từ 01/01/2021 đến hết 31/12/2021 như sau:
Năm | Trước | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 |
Mức điều chỉnh | 5,01 | 4,25 | 4,02 | 3,89 | 3,61 | 3,46 | 3,52 | 3,53 | 3,40 | 3,29 | 3,06 | 2,82 | 2,62 | 2,42 |
Năm | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
Mức điều chỉnh | 1,97 | 1,84 | 1,69 | 1,42 | 1,30 | 1,22 | 1,18 | 1,17 | 1,14 | 1,10 | 1,06 | 1,03 | 1,00 | 1,0 |
Ví dụ:
Ông A có thời gian tham gia BHXH từ tháng 10/2017 đến tháng 04/2019 như sau:
Từ tháng 10/2017 – 12/2017: Mức lương 4.500.000 đồng/tháng.
Từ tháng 01/2018 – 03/2019: Mức lương 5.000.000 đồng/tháng.
Tháng 04/2019: Mức lương 5.500.000 đồng/tháng.
Tổng thời gian tham gia BHXH của ông A là 01 năm 07 tháng (làm tròn 02 năm). Thời điểm đủ điều kiện nộp hồ sơ hưởng BHXH 01 lần từ tháng 05/2020. Nếu năm 2021, ông A làm thủ tục hưởng BHXH 01 lần thì sẽ được nhận:
Mức lương bình quân = {(3 x 4.500.000 x 1,1) + (12 x 5.000.000 x 1,06) + (3 x 5.000.000 x 1,03) + (1 x 5.500.000 x 1,03)} : 19 = 5.240.263 đồng/tháng.
Mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần = 2 x 5.240.263 x 2 = 20.961.052 đồng.