1. Tạm hoãn xuất cảnh là gì?
Tạm hoãn xuất cảnh là biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự do cơ quan, người có thẩm quyền có thể áp dụng đối với người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố mà qua kiểm tra, xác mỉnh có đủ căn cứ xác định người đó bị nghi thực hiện tội phạm và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ cũng như áp dụng đối với bị can, bị cáo.
Đáp ứng yêu cầu phòng ngừa và chống tội phạm, phù hợp với Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam năm 2014, Nghị định vê’ xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2007, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định biện pháp “Tạm hoãn xuất cảnh”. Tạm hoãn xuất cảnh là biện pháp ngăn chặn mới, lần đầu tiên được quy định trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Quy định này phù hợp với thực tiễn hiện nay, đồng thời tạo hành lang pháp lý để ngăn chặn kịp thời những đối tượng sau khi thực hiện tội phạm lợi dụng việc xuất cảnh để trốn ra nước ngoài gây cản trở cho việc xử lý vụ án và thi hành án.
2. Đối tượng áp dụng
Theo quy định tại Điều 124 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 thì có thể tạm hoãn xuất cảnh đối với những người sau đây khi có căn cứ xác định việc xuất cảnh của họ có dấu hiệu bỏ trốn:
– Người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố: Mặc dù đây là những người chưa bị khởi tố hình sự nhưng là người bị người khác tố giác hoặc bị cơ quan, tổ chức kiến nghị cơ quan có thẩm quyền khởi tố về hình sự mà qua việc kiểm tra, xác minh sự việc bị tố giác, kiến nghị khởi tố đó có đủ căn cứ xác định người đó bị nghi thực hiện tội phạm và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ;
– Bị can, bị cáo: Đây là các đối tượng đã bị khởi tố về hình sự nhưng được tại ngoại điều tra, truy tố, xét xử hoặc chờ thi hành án và họ đang có hành vi chuẩn bị xuất cảnh ra nước ngoài nhằm trốn tránh việc xử lý hành vi phạm tội hoặc trốn tránh việc thi hành án.
3. Thẩm quyền quyết định tạm hoãn xuất cảnh
Những người có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều 113 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 và Thẩm phán chủ tọa phiên tòa có quyền quyết định tạm hoãn xuất cảnh. Quyết định tạm hoãn xuất cảnh của thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp phải được thông báo ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp trước khi thi hành.
Thời hạn tạm hoãn xuất cảnh không được quá thời hạn giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Thời hạn tạm hoãn xuất cảnh đối với người bị kết án phạt tù không quá thời hạn kể từ khi tuyên án cho đến thời điểm người đó đi chấp hành án phạt tù.
