1. Đặt tiền để bảo đảm
Đặt tiền để bảo đảm là biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự do Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án áp dụng thay thế biện pháp tạm giam đối với bị can, bị cáo căn cứ vào mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi, nhân thân và tình trạng tài sản của bị can, bị cáo để bảo đảm sự có mặt của họ theo giấy triệu tập.
2. Đối tượng áp dụng
Đối tượng áp dụng biện pháp này là bị can, bị cáo phạm tội có tính chất ít nghiêm trọng, nhân thân tốt, có khả năng về tài sản và có đủ cơ sở để cho rằng họ không bỏ trốn, hoặc cản trở việc điều tra; người thân thích của bị can, bị cáo cũng có thể đặt tiền để bảo đảm cho bị can, bị cáo.
3. Thẩm quyền và thủ tục đặt tiền để bảo đảm
Những người có thẩm quyền ra lệnh bắt bị can, bị cáo để tạm giam quy định tại khoản 1 Điều 113 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, Thẩm phán được phân công chủ tọa phiên tòa quyết định cho đặt tiền để bảo đảm. Quyết định cho đặt tiền để bảo đảm của người có thẩm quyền thuộc Cơ quan điều tra phải được Viện kiểm sát cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành.
Khi áp dụng biện pháp này, cơ quan có thẩm quyền áp dụng yêu cầu bị can, bị cáo phải làm giấy cam đoan cam kết không bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội; có mặt theo giấy triệu tập; không có những hành vi gây cản trở việc giải quyết vụ án như mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật, tiêu hủy chứng cứ, làm giả chứng cứ…
Trường hợp người thân thích của bị can, bị cáo được cơ quan có thẩm quyền chấp nhận cho đặt tiền để bảo đảm thì họ cũng phải làm giấy cam đoan không để bị can bị cáo vi phạm nghĩa vụ nói trên.
Người thân thích của bị can, bị cáo có thể là:
– Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi;
– Ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột;
– Cụ nội, cụ ngoại của một trong những trường hợp trên;
– Bác ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột;
– Cháu ruột mà bị can, bị cáo là bác ruột, chú ruột, cô ruột, cậu ruột, dì ruột
Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải xem xét tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi, nhân thân và tình trạng tài sản của bị can, bị cáo để quyết định số tiền mà bị can, bị cáo phải đặt để bảo đảm sự có mặt của họ. Khi quyết định cho đặt tiền để bảo đảm, phải lập biên bản về việc đặt tiền, ghi rõ số tiền được đặt và giao cho bị can, bị cáo một bản. Cơ quan ra quyết định phải giải thích cho bị can, bị cáo biết về việc họ vắng mặt không có lý do chính đáng theo giấy triệu tập của Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án thì số tiền mà họ đã đặt sẽ bị sung quỹ của Nhà nước và trong trường hợp đó bị can, bị cáo sẽ bị áp dụng biện pháp ngăn chặn khác nghiêm khắc hơn.
Thời hạn đặt tiền để bảo đảm không quá thời hạn điều tra, truy tố, xét xử. Thời hạn đặt tiền đối với người bị kết án phạt tù không quá thời hạn kể từ khi tuyên án cho đến thời điểm người đó đi chấp hành án phạt tù.
Trường hợp bị can, bị cáo chấp hành đầy đủ nghĩa vụ đã cam đoan thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có nghĩa vụ trả lại cho họ số tiền mà họ đã đặt.